tag:blogger.com,1999:blog-34727227034298092732024-02-18T22:44:43.872-08:00ATB ― Azərbaycan Türkçülər BirliyiTurcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.comBlogger57125tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-84935050327371538642015-10-02T20:02:00.000-07:002015-10-02T20:02:14.177-07:00Sovet işğalının ilk ayları (1920)<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><b><span style="font-size: large;">Azərbaycanda Rus-Sovet işğalının ilk ayları bir Fransız qəzetinin verdiyi bilgilər işığında:</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><b><span style="font-size: large;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiJ4OCtdzJICYQgFvKMd97SYXhwUz6kXmgarwPv36o883MC7QT-OI1d6vSHg5z7MzbnORT4LJqLH1Gdv5w4KN-kWD7MoVrK2KYUux6aIaRVc6hRONJTqfM2EIGVo0TlxBlD3VnGuWMT1Qg/s1600/Az%25C9%2599rbaycanda+Sovet+i%25C5%259F%25C4%259Fal%25C4%25B1n%25C4%25B1n+ilk+aylar%25C4%25B1+%2528Journal+des+D%25C3%25A9bats+Politiques+et+Litt%25C3%25A9raires+%255B1920-07-14+%2528Num%25C3%25A9ro+193%2529%255D%2529.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="209" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiJ4OCtdzJICYQgFvKMd97SYXhwUz6kXmgarwPv36o883MC7QT-OI1d6vSHg5z7MzbnORT4LJqLH1Gdv5w4KN-kWD7MoVrK2KYUux6aIaRVc6hRONJTqfM2EIGVo0TlxBlD3VnGuWMT1Qg/s320/Az%25C9%2599rbaycanda+Sovet+i%25C5%259F%25C4%259Fal%25C4%25B1n%25C4%25B1n+ilk+aylar%25C4%25B1+%2528Journal+des+D%25C3%25A9bats+Politiques+et+Litt%25C3%25A9raires+%255B1920-07-14+%2528Num%25C3%25A9ro+193%2529%255D%2529.png" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"></span></div>
<a name='more'></a><br /><br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";">«<i>Daily
Telegraph</i>ın müxbiri Azərbaycan Tatarlarının<b>*</b> get-gedə Sovet Bakısına<b>**</b> daha çox
nifrət bəslədiklərini yazır. Çox güman ümumi bir üsyan olacaqdır – bütün ölkə
boyunca Ruslara olan nifrət bu dərəcədə güclüdür.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";">48
Britaniya zabiti və əsgəri, 8 mülki vətəndaşı və aralarında Fransa konsulu
olmaqla 8 Fransız hələ də həbsdədirlər.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; margin-bottom: 0.0001pt;">
</div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";">22
nazir, səlahiyyətli şəxs və digər görkəmli şəxslər məhkəməsiz edam ediliblər,
daha 17 nəfər də ölüm cəzasına məhkum ediliblər.»<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><b>*</b> <i>Azərbaycan Tatarları deyilərkən Azərbaycan Türkləri nəzərdə tutulmuşdur. Çar Rusiyası dönəmində bütün Türklərə Tatar deyilirdi, bu deyim Avropalılara da keçmişdir.</i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><b>**</b><i> Sovet Bakısı deyilərkən Bakıdakı Sovet hakimiyyəti nəzərdə tutulmuşdur.</i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><i><br /></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><i><br /></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><i><br /></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><i>_________________________________________________________________________________</i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-family: Times New Roman, serif;">Journal des Débats Politiques et Littéraires [1920-07-14 (Numéro 193)]</span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><i><br /></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><i><br /></i></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhf8UFTVGZo2NbRUb-FjBqzRNdyOe5_Fr85ca185sOh4FSketqpnV1-BU_nkE4rkjiTCBrdiHOwjx2a5FYYHU12DHnaA5JvtozQQr_Lkvk06qo3AwHjrtjhyYsOkTkXvvMBc6QyBsX1A8s/s1600/Az%25C9%2599rbaycanda+Sovet+i%25C5%259F%25C4%259Fal%25C4%25B1n%25C4%25B1n+ilk+aylar%25C4%25B1+%2528Journal+des+D%25C3%25A9bats+Politiques+et+Litt%25C3%25A9raires+%255B1920-07-14+%2528Num%25C3%25A9ro+193%2529%255D%2529+%25281%2529.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhf8UFTVGZo2NbRUb-FjBqzRNdyOe5_Fr85ca185sOh4FSketqpnV1-BU_nkE4rkjiTCBrdiHOwjx2a5FYYHU12DHnaA5JvtozQQr_Lkvk06qo3AwHjrtjhyYsOkTkXvvMBc6QyBsX1A8s/s320/Az%25C9%2599rbaycanda+Sovet+i%25C5%259F%25C4%259Fal%25C4%25B1n%25C4%25B1n+ilk+aylar%25C4%25B1+%2528Journal+des+D%25C3%25A9bats+Politiques+et+Litt%25C3%25A9raires+%255B1920-07-14+%2528Num%25C3%25A9ro+193%2529%255D%2529+%25281%2529.png" width="228" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><i><br /></i></span></div>
Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-58716573966488381822015-09-04T00:53:00.001-07:002015-09-04T00:53:25.584-07:00İranın Dini Tərkibi<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgCClJQDvvlxdREtlwEWhoM3Gu22zr7RcF30cX_3qEGlWqTNyQLNeMUtaGKFaiY5c4NDvpUCa_Lb4RVnIsBwAl63h5EhgcSdzb9FgfHuvD5jHZIyS-ls70Y7gREelotS8MiA67knN4WJu4/s1600/m2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgCClJQDvvlxdREtlwEWhoM3Gu22zr7RcF30cX_3qEGlWqTNyQLNeMUtaGKFaiY5c4NDvpUCa_Lb4RVnIsBwAl63h5EhgcSdzb9FgfHuvD5jHZIyS-ls70Y7gREelotS8MiA67knN4WJu4/s320/m2.jpg" width="232" /></a></div>
<br />
<br />
İranın əhalisinin dini tərkibi ilə bağlı əski qaynaqlardan birində qarşıma çıxan rəqəmləri paylaşmaq istəyirəm. İranda heç zaman demokratik bir rejim olmadığına görə İranın nə etnik tərkibi, nə dini tərkibi doğru bilinmir. Dini tərkiblə bağlı rəsmi açıqlanan bilgilər olsa da bu rəqəmləri gerçəyi əks etdirmir, çünki İranda bilindiyi kimi inanc özgürlüyü yoxdur, insanlar üzərində basqı var. Bu nədənlərdən dolayı İranın etnik və dini tərkibi ilə bağlı ancaq ehtimallardan danışa bilərik. Burada İran əhalisinin dini tərkibi ilə bağlı təqdim edəcəyim rəqəmlər də bu ehtimallardan biridir. Aşağıdakı bilgilər Fransız "Revue du Monde Musulman" dərgisinin 53-cü cildindən (1922-1923-cü il buraxılışı) alınmışdır. Ancaq statistik rəqəmləri başqa bir qaynaqdan — İtaliyalı iqtisadçı E. Lorininin "La Persia economica contemporanea e la sua questione monetaria" (1900-cü il) adlı kitabından almışlar. Aradan keçən 20 ildən çox sürədə əlbəttə müəyyən demoqrafik dəyişikliklər baş verdiyindən gərəkli qeydləri müəlliflər vurğulamışlar.<br />
<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<b>1.</b> <b><i>İmamiyyə Şiələri (Cəfərilik)</i></b> — 6,800,000 nəfər. 1907-ci il anayasasına görə Cəfərilik dövlət dinidir. Bunlar 2 yerə bölünürlər:<br />
<br />
a) <b><i>Üsuli Şiələri</i></b> — 5,5 milyon nəfər.<br />
b) <b><i>Əxbari Şiələri</i></b> — 1 milyon nəfər. (Həmədan, Əhvaz, Bəhreyn, Əl-Əhsa).<br />
<br />
<br />
<b>2.</b> Çeşidli Şiə məzhəbləri:<br />
<br />
a) <i><b>Nöqtəviyyələr </b></i>(Gilanda yaşayan keçmiş Zeydilər) — 100,000 nəfər.<br />
b) <i><b>Şeyxiyyələr </b></i>(Həmədan, Təbriz, Qəzvin, Kirman (6,000)) — 250,000 nəfər.<br />
<br />
<br />
<b>3.</b> <b>Babiliyin </b>iki qolu:<br />
<br />
<b><i>a)</i></b> <i><b>Əzəlilər </b></i>(üsyançı kimi yox ediliblər) — 1906-1912-ci illərdə 50,000 nəfər.<br />
<i><b>b)</b></i> <b><i>Bəhailər </i></b>(Tehran (30,000), Kirman (3,000) və Neyriz) — 650,000 nəfər. Üç min nəfər ABŞ, Avropa və Hindistana köçmüşdür.<br />
<br />
<br />
<b>4.</b> İfrat Şiə məzhəbləri:<br />
<br />
<b><i>a) </i></b><i><b>Əli-Allahilər (Əhli-Haqq)</b></i>, 16-cı yüzildə əsası qoyulmuş, Türk, Kürd və Lurlardan ibarətdirlər. 8 qola ayrılırlar: Atəşbəguhi, Davudi və s. Dəmavənd, Mazandaran və Xorasanda yayılıblar — 300,000 nəfər.<br />
<i><b>b)</b></i> <b><i>Yeni İsmaililər</i></b> və <i><b>Hürufilər </b></i>(Gilanda Lahican və Kohdomda, Kirman, Sircan, Qain, Bircand və Nişapurda yayılıblar) — 150,000 nəfər.<br />
<b><i>c)</i></b> <b><i>Yezidilər </i></b>(Makıda).<br />
<br />
<br />
<b>5.</b> <b><i>Sünni Müsəlmanlar</i></b>, Şafiilər (Kürdlər, Talışlar, Ərəblər) və Hənəfilər (Əfqanlar) — 860,000 nəfər.<br />
<br />
<br />
<br />
Toplamda 8 milyon 330 min Müsəlmandan başqa İrandakı digər din və məzhəblər bunlardır:<br />
<br />
<b><i>Qriqoryan Ermənilər</i></b> (Təbriz, İsfahan Culfası, Həmədan) və <b><i>Latıni Ermənilər (Katoliklər)</i></b> (İsfahan, Urmiya) — 51,330 nəfər.<br />
<br />
<i><b>Ortodoks (Pravoslav) Ruslar</b> </i>(Astarabad tərəfdə) — 40,000 nəfər.<br />
<br />
<b><i>Yəqubilər</i></b>, <b><i>Nəsturilər </i></b>və <b><i>Uniatlardan </i></b>ibarət <b><i>Süryanilər (Aysorlar)</i></b> — 1914-cü ildə 31,750 nəfər idilər, bunlardan 10 min nəfəri Birinci Dünya Savaşı zamanı ölmüş, 10 min nəfəri İraqın Bakuba və Mosul bölgələrinə köçmüşdür. Təbriz və Həmədanda 10,000 nəfər qalmışdır.<br />
<br />
<b><i>Protestantlar </i></b>— 3,000 nəfər.<br />
<br />
<b>Cuhudlar </b>(Talmudçular, Qaraimlər, İsəvilik, Ənaniyyəlik, Yudğaniyyəliyin qalıqları. Tehran, İsfahan, Həmədan, Yəzd və Kirmanda yayılmıışlar) — 22,170 nəfər.<br />
<br />
<b>Məzdailər (Gəbrlər)</b>, Yəzddə (8,500), Kirmanda (2,400) və Tehranda (350), Şiraz və Kaşanda yayılıblar — 11,000 nəfər. Bunlardan başqa Hindistanda da 101.778 nəfər vardırlar (<b>Parsilər</b>).<br />
<br />
<b>Sabiilər (Mandeilər)</b>, Hüveyza, Şüştər və Mühəmmərada yayılıblar — 300 nəfər.<br />
<br />
<br />
<br />
________________________________________________________________________________<br />
<br />
<b>Revue du Monde Musulman, T53, səh. 309-310, (1922-1923)</b>Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-36358009671339422392015-08-22T03:01:00.000-07:002015-08-22T03:01:15.661-07:00Avşar yurdu Əsədabad<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">Əsədabad Mahalı</span></b></div>
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhrdc-y6HH8HRfnH1wdS2YM05iVGOCdBe_5Q_HMyULyf9SyE2WFcsfMnJnE7bPCEdpaYIFfjfa77f6PxRPlZifERTzRAFlzFxYiHRbEbdetVQn00IT0uv3mZglw9FmsA23o-roRtrRLSIA/s1600/%25C9%2599s%25C9%2599dabad.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="145" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhrdc-y6HH8HRfnH1wdS2YM05iVGOCdBe_5Q_HMyULyf9SyE2WFcsfMnJnE7bPCEdpaYIFfjfa77f6PxRPlZifERTzRAFlzFxYiHRbEbdetVQn00IT0uv3mZglw9FmsA23o-roRtrRLSIA/s320/%25C9%2599s%25C9%2599dabad.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
Əsədabad deyilən yer Həmədan vilayətinin batısında, Kürdlərin məskun olduğu Kürdüstan vilayəti ilə Kirmanşah vilayətinin arasında sıxışmış və Kürdləşdirilməyə çalışılan bir Türk mahalının adıdır. Vikipediyada hamedanpolitic adlı bir İran saytına istinad edilərək bölgənin etnik tərkibi 1997-ci il üçün belə verilir: Farslar − 63 %, Kürdlər − 19 %, Türklər − 14 %, Lur və Ləklər − 4 %. Bu İranlıların müasir dövr üçün verdikləri rəqəmlərdir, ancaq bu rəqəmlər təxminən 165 il öncəyə aid əcnəbi müəllifin bölgəyə səfər edərək verdiyi bilgilərlə uyğun gəlmir. İlk öncə məlumatımızın qaynağı haqqında qeyd etməliyəm. 1848-ci ildə Osmanlı ilə Qacarlar arasında sərhədlərin təyin edilməsi üçün beynəlxalq komissiya təşkil olunur. Komissiyaya Osmanlı və Qacar dövlətlərindən başqa Rusiya və Britaniya da daxil idi. Rusiya heyətini təmsil edən komissar Rus zabiti Yeqor Çirikov olmuşdur. Buradakı bilgilər də Yeqor Çirikovun 1849-1852-ci illəri əhatə edən bölgəyə səfərinə dair şəxsi səyahət jurnalından götürülmüşdür. Çirikov Əsədabad haqqında bunları yazır:<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<b>«Kəngavər Əsədabaddan 6 saat 15 dəqiqəlik yoldadır. Əsədabadda 800 ev var. Bu yerin hakimi Babaxan Xan Həmədandan bağımsızdır. O, özü, tayfasının tabeliyinin təminatı kimi Tehranda yaşayır; onun on dörd yaşlı oğlu isə işlərinə baxır. Bu Avşar tayfasının bir hissəsidir; Ətrafdakı 70 kəndin ikisindən başqa hamısı bunlarla məskundur. Kəndlərin siyahısı və Sənəyədək marşrut Oqranoviçdə var. Xan 800 nəfərədək atlı və 1000 nəfər yayaq əsgər çıxara bilər. Avşar tayfası İranda səpələnib; bir qismi Rəştdə və Xorasan tərəfdədir.»</b> <i>[Записки Кавказского отдела Императорского Русского географического общества. Книга 9 (1875)]</i><br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg5j1ELUTwdmZ5lMDuSbu1rUjL3cdKVjQTMmBXH_ffszTvYYgPVZX4mSoWehWjpOSoZ25Vm7duKlf-qNn3avI957ZCgSNh8T3r0c8C_PZfzoek11rHqRVeL1SWO0AP2ykmKzObECIvsnQo/s1600/H%25C9%2599m%25C9%2599dan+%25C6%258Fs%25C9%2599dabad+Av%25C5%259Farlar%25C4%25B1+%2528%25D0%2597%25D0%25B0%25D0%25BF%25D0%25B8%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B8+%25D0%259A%25D0%25BD%25D0%25B8%25D0%25B3%25D0%25B0+9.+S%25C9%2599h.+315%2529.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="155" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg5j1ELUTwdmZ5lMDuSbu1rUjL3cdKVjQTMmBXH_ffszTvYYgPVZX4mSoWehWjpOSoZ25Vm7duKlf-qNn3avI957ZCgSNh8T3r0c8C_PZfzoek11rHqRVeL1SWO0AP2ykmKzObECIvsnQo/s320/H%25C9%2599m%25C9%2599dan+%25C6%258Fs%25C9%2599dabad+Av%25C5%259Farlar%25C4%25B1+%2528%25D0%2597%25D0%25B0%25D0%25BF%25D0%25B8%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B8+%25D0%259A%25D0%25BD%25D0%25B8%25D0%25B3%25D0%25B0+9.+S%25C9%2599h.+315%2529.png" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
Yazıdan göründüyü kimi 19-cu yüzildə Əsədabad tam bir Türk məskənidir. İran qaynaqlarının müasir dövr üçün verdikləri "63 % Farsdır" məlumatının əsassız olduğu fikrindəyəm. Çünki Əsədabad bir sənaye mərkəzi deyil, böyük ticarət mərkəzi deyil ki, buraya qıraqdan Fars əhalisi köçüb gəlsinlər. Əksinə, bu yerlərin əhalisi özü buralardan böyük şəhərlərə gedirlər. Demək ki, 100-150 il öncə burada olmayan Fars etnik ünsürünün bu gün birdən birə 63 % olaraq qarşımıza çıxması sadəcə olaraq aldatmacadır, təbliğat alətidir.<br />
<br />
Burada ikinci önəmli məsələ Kürdləşmə məsələsidir. Əsədabadın batı qonşuluğunda Kirmanşah vilayətinin içində Sunqur, Kəngavər və Səhnə adlı üç tarixi Türk mahalı var. Kirmanşah vilayətinin özü isə əsas etibarilə Kürdlərlə məskundur. Daha öncə bu üç mahaldan Səhnə haqqında yazmışdım. Buranın əhalisi də Avşar tayfasının Xudabəndəli tirəsindəndir, ancaq artıq dillərini unudublar. Eynilə Kəngavər mahalı da bu gün üçün əlimdə olan bilgilərə görə Türkcənin unudulduğu bir yerə çevrilib, əhali Kürdləşib. Hal-hazırda bu üç qardaşdan sonuncusu olan Sunqur Kürdləşməyə məruz qalmaqdadır. Bu qala da düşərsə, növbəti hədəf Əsədabad olacaqdır və beləliklə Kürdləşmə Həmədan vilayətini udmağa başlayacaqdır. Proses durdurulmadıqca Azərbaycan içlərinə doğru davam edəcəkdir. Sanmayın ki, bu proses haradasa səngiyəcək, yedikcə iştaha artır. Kürdlər Gilan, Mazandaran, Sarab, Xalxal, Zəncan və Qəzvin bölgələrində, — yalan ya gerçək, fərq etməz, — topluluqlarının olduğunu daimi olaraq təbliğat vasitələri ilə gündəmdə saxlayır, bir növ, ilk uyğun fürsətdəcə iddia etməli olduqları hədəflər olaraq göstərməkdədirlər. Proses başladığı yerdə durdurulmazsa biz başqalarının başladığı oyunda sadəcə geri çəkilən olacağıq. Bunun olmaması üçün, etnik sərhədlərimizin bu istiqamətindəki qoruyucu qalaları olan Sunqur, Səhnə, Kəngavər və Əsədabad bölgələrinin Türklüyü oyadılmalı, bu bölgələr daimi gündəmdə saxlanılmalıdır. Bu bölgənin Türk tarixi və mədəniyyətini araşdırmalı, öncəliyici tədbirlər almalıyıq.Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-84678816263229006352015-08-16T07:26:00.000-07:002015-08-16T07:26:58.447-07:00Qızılbaşların Əbu Hənifənin məzarını dağıtmaları<div style="text-align: left;">
<b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">«... </span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; text-indent: -18pt;">kəmüklərini çıqarup</span><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 11pt; line-height: 115%; text-indent: -18pt;"><span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 7pt; font-stretch: normal;"> </span></span><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 11pt; line-height: 115%; text-indent: -18pt;">yaqmış ...</span><span style="font-family: 'Times New Roman', serif; font-size: 11pt; line-height: 115%;">»</span></b></div>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">1510-cu ilə aid bir Osmanlı bəlgəsi</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTT1GED5iokP0r7Hc_7eGfbJPSaJLL02R7SLE6xLpVjJAKq0H-2M6FHpvEXY3xBekBnD2BvPCzkFjOhvgFJl0ilnBDWWIVGn91_KmT4Wryxnh83GdfjAKxpMdLOEuiDs1mOL6H6C9A8WM/s1600/Osmanl%25C4%25B1+b%25C9%2599lg%25C9%2599l%25C9%2599rind%25C9%2599+1510-cu+il+T%25C3%25BCrk%25C3%25BCstan%252C+Q%25C4%25B1z%25C4%25B1lba%25C5%259Flar%252C+%25C5%259Eeybani+%2528%25C5%259Eayb%25C9%2599k%2529+xan.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTT1GED5iokP0r7Hc_7eGfbJPSaJLL02R7SLE6xLpVjJAKq0H-2M6FHpvEXY3xBekBnD2BvPCzkFjOhvgFJl0ilnBDWWIVGn91_KmT4Wryxnh83GdfjAKxpMdLOEuiDs1mOL6H6C9A8WM/s320/Osmanl%25C4%25B1+b%25C9%2599lg%25C9%2599l%25C9%2599rind%25C9%2599+1510-cu+il+T%25C3%25BCrk%25C3%25BCstan%252C+Q%25C4%25B1z%25C4%25B1lba%25C5%259Flar%252C+%25C5%259Eeybani+%2528%25C5%259Eayb%25C9%2599k%2529+xan.png" width="201" /></a></div>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<br /><br /><a name='more'></a><br /><br /><br />1. Xıtay canibindən Bursaya üç kişi gəldi ikisi Xıtaydan biri Heridən işbu məstur olan<br /><br />2. xabərlər bunlardan şaye oldı<br /><br />3. Burunduq Xan ki Türkistan bəgidür və Yunus Xan oğlı Sultan Mansur ki Moğol xanıdur<br /><br />4. işitmişlər ki Qızılbaş İmam-i Azam rahmətü-llah aləyhi hazrətinüň kəmüklərini çıqarup<br /><br />5. yaqmış bu zikr olan iki xan ləşkər cəm edüp və Şaybək Xana elçi göndərüp<br /><br />6. aytmışlar ki Qızılbaşuň haqqından gəl biz daxi saňa ləşkər verəlüm yoq dersəň<br /><br />7. bizə yol ver varalum biz anuň haqqından gələlüm demişlər Şaybək Xan oğlı<br /><br />8. Timür Xan ki Səmərqand bəgidür bu xabərdən hilə aňlayup bizüm məmləkətimizi al ilə almaq istərlər<br /><br />9. deyü təhəvvür edüp varup Burunduq Xan ilə savaş edüp Burunduq Xan Timür Xanı sımış<br /><br />10. Timür Xan qaçıp Səmərqanda gəlmiş Şaybək Xan Timür Xanuň Burunduq Xan ilə savaşın<br /><br />11. işidicək niçün cəng etdüň deyü tutup habs eyləyüp öldürmək istəmiş<br /><br />12. Burunduq Xan bu qaziyyəyi işidicək elçi göndərüp dilək edüp Timür Xanı<br /><br />13. qurtarmış<br /><br />14. badəhu tədbir eyləmişlər ki Şaybək Xan Səmərqand canibinə mütəvəccih ola ta ki Qızılbaş Xorasan vilayətini<br /><br />15. xali bulup gələ bu xanlar daxi ittifaq ilə Qızılbaşuň üzərinə hücum eyləyələr bu ittifaq üzərə<br /><br />16. Şaybək Xan Səmərqand canibinə mütəvəccih olmış Mirza Ömər Şeyx oğlı Babur Mirza ki<br /><br />17. Kabul bəgidür Xorasan vilayətini xali qıldı deyü Qızılbaşa xabər göndərür Qızılbaş daxi<br /><br />18. Xorasan vilayətinə mütəvəccih olup şaban ayında Məşhəd şəhrinə varmış yinə şaban ayında<br /><br />19. Qızılbaş Xorasana vardı deyü Təbrizdən xabər gəlmiş<br /><br />20. badəhu Fağfur-i Xıtay ki Taymi Xandur kəndü ixtiyarı ilə müslüman olup Səmərqand ilə Xıtayuň<br /><br />21. ma-bəyinində olan kafirlər ki Qılmaqdur fəth eyləmiş və bu Xıtay xanınuň<br /><br />22. müslüman olduğı xabəri Səmərqandda hadd-i təvatürə yetişmiş<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
İmam-i Əzəm deyilən Əbu Hənifədir, Hənəfiliyin qurucusu. Bu hadisələr baş verdiyi çağlarda Azərbaycandakı Türklər əsasən Hənəfi (həmçinin Şafii) məzhəbində idilər. Şah İsmayıl 1508-ci ildə Əbu Hənifənin məzarını dağıtdırmışdı.</div>
<div>
Burunduq Xan Qazaq xanıdır. Şaybək Xan deyilən Özbək Şeybani Xandır.<br /><div>
<br /></div>
<div>
______________________________________________________________</div>
<div>
<span style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><b><i>Jean-Louis Bacqué-Grammont — Les
événements d'Asie centrale en 1510 d'après un document ottoman (1971)</i></b></span></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 18.0pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 18.0pt;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 18.0pt;">
<br /></div>
</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
</div>
Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-29183032150839773562015-07-14T14:08:00.000-07:002015-07-14T14:08:23.880-07:00Borçalının Soğanlıq kəndi<div style="background-color: white; margin-bottom: 6px; text-align: center;">
<div class="MsoNormal">
<span lang="AZ-LATIN"><b><span style="font-size: large;">Ən qədim Borçalı kəndi</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiS5uziKQqFNZ8J9opev4v03Q0Kut0dqXn1fo17mJ-MWTcA0q6665qOMpJI6PdMTfcP9FZNoJY_7c7wzl6ftr6DD_aewrrxADnAaAN57cmW23Try042Op7T4xUzu7EgJzIIWg1AbJ0wABU/s1600/Jan+%25C5%259Eardenin+kitab%25C4%25B1nda+Bor%25C3%25A7al%25C4%25B1+-+So%25C4%259Fanl%25C4%25B1q+k%25C9%2599ndi+%25281%2529.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiS5uziKQqFNZ8J9opev4v03Q0Kut0dqXn1fo17mJ-MWTcA0q6665qOMpJI6PdMTfcP9FZNoJY_7c7wzl6ftr6DD_aewrrxADnAaAN57cmW23Try042Op7T4xUzu7EgJzIIWg1AbJ0wABU/s320/Jan+%25C5%259Eardenin+kitab%25C4%25B1nda+Bor%25C3%25A7al%25C4%25B1+-+So%25C4%259Fanl%25C4%25B1q+k%25C9%2599ndi+%25281%2529.png" width="227" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: left;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: left;">
<span lang="AZ-LATIN">Fransız əsilli səyyah Jan Şardenin (1643
— 1713) Səfəvi dövlətinə səyahətindən bəhs edən kitabında, təxminən 1666-cı ilə
aid qeydlərində Tiflis yaxınlarındakı Soğanlıq kəndinin adı qeyd olunur. Burada
Soğanlıq kəndinin (Jan Şarden "Soğanlı" kimi yazır) Tiflisdən ~ 8.9
km güneydə kiçik bir dağı keçəndən sonra yerləşdiyi və böyük bir kənd (ya da qəsəbə)
olduğu deyilir.</span></div>
<a name='more'></a><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: left;">
Soğanlıq kəndi hal-hazırda təxminən 6
min nəfərə yaxın əhalisi ilə Borçalının və eyni zamanda Gürcüstanın ən böyük kənd
yaşayış məskənlərindən biridir. Təəssüf ki, Türk adlarını dəyişdirməklə tarixi
gizlətmə yarışında Ermənilərdən geri qalmayan Gürcü qonşularımız kəndin adını
1973-cü ildə dəyişib Gürcücə "Poniçala" qoyublar, bir neçə il öncə də
kəndi Tiflis şəhər idarəsinə qatıblar. Vikipediyadakı qeydlərə görə 2013-cü ildə
kənddə Abxaziya və Osetiyadan köçkün düşmüş Gürcülər üçün 2,130 mənzil tikməyi
planlaşdırılıb. Bu layihənin hal-hazırda nə dərəcədə reallaşdığını bilmirəm
ancaq həyata keçiriləcəksə bununla da əvvəl adı Gürcüləşdirilən, sonra da
Tiflisə birləşdirilən, ən azı 4 əsrlik tarixi olan bu qədim kənd yaxın tarixdə
tamamilə Gürcüləşərək "silinib" gedəcək. Soğanlıq kəndi adı tarixi
qaynaqlarda təsbit edilmiş Borçalının ən qədim kəndidir.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: left;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: left;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: left;">
<span lang="AZ-LATIN"><br /></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: left;">
<span lang="AZ-LATIN"><b><i>Kitab: Jean Chardin — Voyages de
Monsieur le chevalier Chardin en Perse et autres lieux de l'Orient. Tome 1
(1711)</i></b></span></div>
</div>
Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-73624559618743793932014-09-16T13:24:00.003-07:002014-09-16T13:24:44.748-07:00Qarslı Qarapapaq xanım və kişi milli geyimdə<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">Qarslı Qarapapaq xanım və kişi milli geyimdə (1912-1913-cü illər)</span></b></div>
<div>
<b><span style="font-size: large;"><br /></span></b></div>
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgf35UoKUTty4w5Tu392v553WQTKYpV7rdUFqIF6m2eC7Uz8l5DlK-QHvQ70TdNVHJbTWbksOxiiyZQQ7VPf9IrDj-Md3lLTFN4kWzOXvoU3DoDqruQmH7jGjiWsOv4KBu5J7gbzQleC_8/s1600/Qarsl%C4%B1+Qarapapaqlar.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgf35UoKUTty4w5Tu392v553WQTKYpV7rdUFqIF6m2eC7Uz8l5DlK-QHvQ70TdNVHJbTWbksOxiiyZQQ7VPf9IrDj-Md3lLTFN4kWzOXvoU3DoDqruQmH7jGjiWsOv4KBu5J7gbzQleC_8/s1600/Qarsl%C4%B1+Qarapapaqlar.jpg" height="363" width="400" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
<a name='more'></a><br /><br />
20-ci yüzilin başlarında Tiflisdəki Qafqaz Muzeyinin rəhbəri Aleksandr Kaznakov etnoqrafik materialların toplanılması işinə başlayır. 1909-cu ildə Qafqaz Canişininə milli geyimlərin önəmi və qorunması barədə məruzə təqdim edir və onun xahişi ilə Qafqaz Canişinliyinin yerli idarəçiləri də bölgə əhalisinin milli geyimlərinə dair nümunələr toplamağa yardımçı olurlar, həmçinin işi sürətləndirmək üçün bölgələrə elmi ekspedisiyalar da təşkil edilir. Kaznakov 1910-cu ildə artıq Qafqazda yaşayan xalqların milli geyimləri atlasını hazırlamağı düşünür. Rusiya İmperatorunun tövsiyyəsi ilə 1912-ci ildə dönəmin ünlü və peşəkar Alman rəssamı və milli geyimlər üzrə mütəxəssisi Max Tilke (Maks Tilke) Qafqaz Muzeyinə dəvət olunur. Rəsmlər belə hazırlanır: ilk öncə model milli geyimdə foto ilə çəkilir, daha sonra milli geyim alınır və rəssam şəkili həm fotoya, həm də "canlı" milli geyimə baxaraq yenidən modeli milli geyimdə sulu boya ilə rəsm edir. Max Tilkenin rəsmləri yüksək dəqiqliyi və peşəkarlığı ilə seçilir. Birinci Dünya Savaşının başlaması nədəni ilə Max Tilke rəsmlərinin bir hissəsini də özü ilə Berlinə aparır. Tiflisdə muzeydə qalan bu dəyərli etnoqrafik materialların bir qismi 1936-cı ildə SSRİ-də açıqça kimi çap edilmişsə də, muzeydəki 83 rəsmin tam və mükəmməl nəşri ancaq 2007-ci ildə baş tutmuşdur.Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-37529609991248952942014-09-14T11:42:00.004-07:002014-09-14T11:42:38.042-07:00Hacı Əlililər<div class="MsoNormal" style="margin-left: 17.85pt; text-align: center;">
<b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 22.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Hacı Əlililər<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 17.85pt; text-align: center;">
<b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 22.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: AZ-LATIN;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 17.85pt; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 17.85pt; text-align: center;">
<b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-ansi-language: AZ-LATIN;"><br /></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNKpzwUAQnlWB9H0MzDFiUgfKtf4Vq7eFVTUVc6X8mYluKTWP4wjpXSfndmqixhLLrVhVVE3e84y0Lv5DYVBRVYCpqlBStlMyfFKvr1PJe_EOoH-YQJx0s8CXhThlgo06nXf09erPnCn8/s1600/Ads%C4%B1z.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNKpzwUAQnlWB9H0MzDFiUgfKtf4Vq7eFVTUVc6X8mYluKTWP4wjpXSfndmqixhLLrVhVVE3e84y0Lv5DYVBRVYCpqlBStlMyfFKvr1PJe_EOoH-YQJx0s8CXhThlgo06nXf09erPnCn8/s1600/Ads%C4%B1z.png" height="362" width="400" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 17.85pt; text-align: center;">
<b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-ansi-language: AZ-LATIN;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 17.85pt; text-align: center;">
<b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-ansi-language: AZ-LATIN;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 17.85pt; text-align: center;">
<b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-ansi-language: AZ-LATIN;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 17.85pt;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 0cm; text-indent: 0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Hacı
Əlili, İran Azərbaycanının Türk tayfasıdır. Onun başlıca qolu Vərziqan və Əhərin
quzeyində, Qaracadağda (Arazbaran) yaşayır; digər bir qolu Marağa yaxınlığında
yurd salıb. 1960-da, hər iki qol hələ
köçəri idi. Qaracadağ Hacı Əlililərinin yaylaqları Dizmar və Üzümdil
mahallarında (dehistan) idi; onların qışlaqları Keyvan və Gərmədüz mahallarında
idi. Marağa Hacı Əlililərinin yaylaqları Səhənd dağında idi; qışlaqları Urmiya
gölünün gündoğu yaxasında, Gögandan (Azərşəhrin quzeybatısı) Cığatı (Zərrinərud)
çayının deltasına qədər idi. Qaracadağ Hacı Əlililərinin tirələri bunlardır:
Qaraxanlı, Tərəkəmə, Yağbastılı, Müqəddəm, Özbək Müqəddəm, Gəncəli, Qarabağlı,
Çarıxlı, Mədədli, Pir Əlili, Zeynbəyli, Kəngərli və Qaradağlı. Marağa Hacı
Əlililərinin tirələri bunlardır: İnallı, Zərgər, Yağbastılı və Duşmallı. Ledi
Şeylə əsasən, Hacı Əlililər 1849-cu ildə 800 ailədən ibarət idi.</span></div>
<a name='more'></a><o:p></o:p><br />
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 0cm; text-indent: 0cm;">
<span style="font-family: 'Times New Roman', serif; text-indent: 0cm;">Hacı
Əlililərin ən azından bəzi tirələri 19-cu yüzildə Rusiya ilə savaşlaradək Araz
çayının quzeyində yaşamışdır, və doğrudan da Gəncəli və Qarabağlı adları o bölgə
ilə keçmiş əlaqəyə işarə edir. Hacı Əlililərin bu münaqişələr zamanı fərqləndikləri
və tayfa rəisi, Əsədullah Sultanın İran üçün savaşan doqquz oğlunu itirdiyi
söylənilir. 1828-ci ildə Türkmənçay Müqaviləsindən sonra, Abbas Mirzə Arazın
quzey bölgəsində məskunlaşmış Hacı Əlililəri, Qarabağın bir çox digər Türk köçəriləri
ilə birlikdə, Rusiya ilə yeni sərhədin güneyinə köçməyə çağırdı və onlara yeni
otlaqlar təklif etdi.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 0cm; text-indent: 0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-ansi-language: AZ-LATIN;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 0cm; text-indent: 0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Hacı
Əlililər 1906-1911-ci illər Məşrutə İnqilabında önəmli rol oynamışlar. Onların
rəisi, Sam Xan Əmir Ərşad, və onun qardaşı, Məhəmməd Hüseyin Xan Sərdar(i)
Əşayir, Məşrutəçilərə dəstək olmuşlar. 1288 Şəmsi (1909-1910) ilinin qışında,
onlar Yefrem Xana, Rəhim Xanın başçılığı altında devrilmiş Məhəmməd Əli Şahın
Qacar taxtını geri qaytarmaq cəhdinin ən böyük dəstəkçiləri olan Çələbiyanlıları
və onların müttəfiqlərini yenməyə yardım etmişlər. Rəhim Xanın Təbrizdə,
1911-ci ilin sentyabrda ölüm hökmdündən sonra, Əmir Ərşad ondan sonra qalan güc
boşluğunu doldurdu. O, öz nüfuzunu Xoyacan yaymış, və on il boyunca Təbrizin
quzeyində geniş bir ərazidə, Vərziqan və Əhərdə hökm etmişdir. Ancaq Şəmsi
1300-cü (1921-1922) ildə, Azərbaycan valisi, Müxbirüssəltənə, onu 1,000-ə yaxın
tayfa döyüşçüsü və 1,500 jandarm gücü ilə üsyançı Kürd qiyamçılarının başçısı
İsmail Ağa Simko Şikaka qarşı yürüşə göndərdiyi zaman o, Mərənd yaxınlığında, Təsuc
kəndində qətlə yetirilir. O, Sərdar(i) Əşayir tərəfindən rəislikdə əvəz
edilmişdir. Buna baxmayaraq, Rza Xanın (gələcək Rza Şah) ortaya çıxması ilə,
Hacı Əlililərin quzey İrandakı nüfuzları tezliklə zəiflədi. Şəmsi 1301-ci
(1922-1923) ildə Sərdar(i) Əşayir tutuqlanmış və onun şəxsi ordusu buraxılmış, bununla
da Hacı Əlililərin Qaracadağdakı hökmranlığına son verilmişdir.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 0cm; text-indent: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 0cm; text-indent: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 0cm; text-indent: 0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-ansi-language: AZ-LATIN;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjTWz8-07D_RkcHZCd7uvxGq9Tf_8wWEm0ldgXDrktHjRcOml-BcePW53d_KhIMEYVwuVtuwboVc7gGe_IdFbCm_wevjFC-fgYcwLDnVy99Hzn1b0JhkF1g-jf7hpUiR5E6SQtBoFs84M/s1600/Hac%C4%B1+%C6%8Flili+tayfas%C4%B1n%C4%B1n+tir%C9%99l%C9%99ri+(Pierre%2BOberling).png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjTWz8-07D_RkcHZCd7uvxGq9Tf_8wWEm0ldgXDrktHjRcOml-BcePW53d_KhIMEYVwuVtuwboVc7gGe_IdFbCm_wevjFC-fgYcwLDnVy99Hzn1b0JhkF1g-jf7hpUiR5E6SQtBoFs84M/s1600/Hac%C4%B1+%C6%8Flili+tayfas%C4%B1n%C4%B1n+tir%C9%99l%C9%99ri+(Pierre%2BOberling).png" height="640" width="498" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 0cm; text-indent: 0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-ansi-language: AZ-LATIN;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 0cm; text-indent: 0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-ansi-language: AZ-LATIN;"><br /></span></div>
<div style="border-bottom: solid windowtext 1.5pt; border: none; mso-element: para-border-div; padding: 0cm 0cm 1.0pt 0cm;">
<div class="MsoNormal" style="border: none; margin-left: 0cm; mso-border-bottom-alt: solid windowtext 1.5pt; mso-padding-alt: 0cm 0cm 1.0pt 0cm; padding: 0cm; text-indent: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="border: none; margin-left: 0cm; mso-border-bottom-alt: solid windowtext 1.5pt; mso-padding-alt: 0cm 0cm 1.0pt 0cm; padding: 0cm; text-indent: 0cm;">
<span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-ansi-language: AZ-LATIN;"><br /></span></div>
</div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin-left: 0cm; text-indent: 0cm;">
<b><span lang="AZ-LATIN" style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-ansi-language: AZ-LATIN;">Pierre Oberling<o:p></o:p></span></b></div>
Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-44806497930917433592014-09-13T14:49:00.001-07:002014-09-13T14:49:13.699-07:00İranda köçəri Türk tayfalarının siyahısı (1856)<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">İranda köçəri Türk tayfalarının siyahısı (1856)</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEioh1aWS0eKuaLdDapF24O0zQ5XzI36zMoFA1yEx7uaueEiMmN_fbr7kkRHQsvDkUJJKNUK2SPJeBgheP0v3nZ6VheSjrZvIPX9xLXIYWt5GhpvqBa3Jt304BBL58vEla56cbJdfNWrZhg/s1600/Conrad_Malte-Brun.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEioh1aWS0eKuaLdDapF24O0zQ5XzI36zMoFA1yEx7uaueEiMmN_fbr7kkRHQsvDkUJJKNUK2SPJeBgheP0v3nZ6VheSjrZvIPX9xLXIYWt5GhpvqBa3Jt304BBL58vEla56cbJdfNWrZhg/s1600/Conrad_Malte-Brun.jpg" height="640" width="426" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<b><span style="color: red;">1)</span> Avşar</b>:<br />
<i style="font-weight: bold;">Qasımlı</i>,<i style="font-weight: bold;"> Ərəşli</i> ― Azərbaycan, Xuzistan, Kirman, Xorasan və Mazandaran. Özəyi Urmiyadadır ― 90,000 nəfər.<br />
<br />
<br />
<b><span style="color: red;">2)</span> Qacar</b>:<br />
<i style="font-weight: bold;">Qavallu</i>,<i style="font-weight: bold;"> Dəvəli</i>,<i style="font-weight: bold;"> Xiyaqlı</i>,<i style="font-weight: bold;"> Dabanlı</i>, <i style="font-weight: bold;">Suçanlı</i>,<i style="font-weight: bold;"> Kerli</i>, <i style="font-weight: bold;">İzzəddinli</i> ― Astarabad, Mazandaran, Xorasanda Mərv və b. ― 50,000 nəfər.<br />
<br />
<b><span style="color: red;">3)</span> Müqəddəm</b> ― Azərbaycanda Marağa ― 8,000 nəfər.<br />
<a name='more'></a><br />
<b><span style="color: red;">4)</span> Türkman</b>:<br />
<b><i>Türkman-i Qədim</i></b> və <i><b>Türkman-i Cədid</b></i> ― Azərbaycan, İraqda Həmədanda, Farsda Kazerun yaxınlığında ― 30,000 nəfər.<br />
<br />
<b><span style="color: red;">5)</span> Talış</b> ― Mazandaran və Gilan ― 20,000 nəfər.<br />
<br />
<b><span style="color: red;">6)</span> Bayat</b>:<br />
<i><b>Qara Bayat</b></i> və <i><b>Ağ Bayat </b></i>― Azərbaycan, Tehran, Nişapur (Xorasanda), Fars və b. ― 20,000 nəfər.<br />
<br />
<b><span style="color: red;">7)</span> Şahsevən</b> ― Ərdəbil və Rey ətrafında ― 20,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">8)</span> Cəlayir</b> ― Xorasanda Kəlat (sayı bilinmir) ― 10,000 ? nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">9)</span> Farsi-Mədanlı </b>― Farsistan ― 10,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">10)</span> Qocavənd</b> ― Gilan və Mazandaran ― 5,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">11)</span> Qaraçorlu </b>― Azərbaycan, Xorasan və b. ― 12,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">12)</span> Eynallı</b> ― 5,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">13)</span> Bəydili</b> ― Azərbaycan ― 5,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">14)</span> Kürd-Beçə </b>― İraq-i Əcəm və Azərbaycan ― 6,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">15)</span> Abdul-Məliki </b>― Mazandaran və Gilan ― 6,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">16)</span> Rəhimli </b>― 3,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">17)</span> Nəzər-Bəşarlı </b>― Fars ― 15,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">18)</span> Xudabəndəli</b> ― 6,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">19)</span> Hacılar</b> ― Mazandaran ― 5,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">20)</span> İmranlı</b> ― Mazandaran ― 4,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">21)</span> Qara İmranlı</b> ― İsfahan ətrafında ― 3,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">22)</span> İmvarlı</b> ― Qəzvin ərazisində ― 5,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">23)</span> “Ousterjarlou” (Ustacalı?)</b> ― Azərbaycan ― 3.000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">24)</span> Sarıcalı</b> ― Azərbaycan ― 5,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">25)</span> Xan-Çobanlı </b>― Azərbaycan ― 10,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">26)</span> Cavanşir</b> ― Azərbaycan ― 8,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">27)</span> Qoyunlu</b> ― Azərbaycan ― 8,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">28)</span> Xələc</b> ― Azərbaycan ― 8,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">29) </span>Seyidli</b> ― Gilan ― 5,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">30)</span> Bülverdi</b> ― Farsistan ― 5,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">31)</span> Qaşqay</b> ― Farsistan ― 15,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">32)</span> Kürd</b> ― İraq, Fars və Mazandaran ― 4,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">33) </span>Əcirli</b> ― İsfahanın quzeybatısında ― 6,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">34)</span> Dümbüllü</b> ― Xoy və Salmas ətrafında ― 70,000 nəfər.<br />
<b><span style="color: red;">35) </span>Qara-Gözlü</b> ― Həmədan ətrafında ― 15,000 nəfər.<br />
<br />
Bunlardan başqa ən azı daha iyirmi-otuz tayfa var, onların da sayı bu qədər təxmin edilir... ― 125,000<br />
<br />
<b>TOPLAM: 60-dan çox köçəri Türk tayfasında 625,000 nəfər əhali.</b><br />
<br />
<b>______________________________________________________</b><br />
<b>Conrad Malte-Brun — Géographie complète et universelle. Nouvelle édition. Tome II (1856). Səhifə 570-571.</b><br />
<b><br /></b>
<b><br /></b>
<b><br /></b>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgVEcWoQrtk2RyjXVxRLnVKE_QpIscvRz_MMP07WEwt_1R_Swt2WoukPClOccCKRqSSZQNqgaicKn2GSCKv8dIP0Qs202OlzaYqNGn_RwUQJmTfdgwtdQ40vNQENzk5G1FNxWKEBUQtmVA/s1600/Conrad+Malte-Brun+%E2%80%94+%C4%B0randa+T%C3%BCrk+tayfalar%C4%B1n%C4%B1n+siyah%C4%B1s%C4%B1+(1856).png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgVEcWoQrtk2RyjXVxRLnVKE_QpIscvRz_MMP07WEwt_1R_Swt2WoukPClOccCKRqSSZQNqgaicKn2GSCKv8dIP0Qs202OlzaYqNGn_RwUQJmTfdgwtdQ40vNQENzk5G1FNxWKEBUQtmVA/s1600/Conrad+Malte-Brun+%E2%80%94+%C4%B0randa+T%C3%BCrk+tayfalar%C4%B1n%C4%B1n+siyah%C4%B1s%C4%B1+(1856).png" height="640" width="297" /></a></div>
<b><br /></b>
<b><br /></b>
<b><br /></b>
<br />
Conrad Malte-Brun (1775 – 1826) Danimarka əsilli Fransız coğrafiyaçısı və jurnalistidir. 1822-1824-cü illərdə yeni yaradılmış Coğrafiya Cəmiyyətinin baş katibi olmuşdur. Malte-Brunun ən önəmli əsəri ümumdünya coğrafiyasına həsr edlmiş, 1810-1829-cu illər arasında hazırlanmış "Précis de géographie universelle" adlı 8 cildli təməl əsərdir. Özü kitabın tamamlanması üzərində çalışarkən 1826-cı ildə vəfat etdiyindən, əsərin son iki cildi başqa müəllif tərəfindən tamamlanmışdır. Kitab bir neçə dəfə çap edilmişdir, bizim istifadə etdiyimiz, 1856-cı ildə yeni redaktə ilə çap edilmiş versiyasıdır. Tayfalarımıza aid bilgilərə baxdıqda, başlıca olaraq başqa bir Fransız, Adrien Duprénin "Voyage en Perse: Fait Dans Les Années 1807, 1808 Et 1809" (1819) kitabından qaynaq kimi yararlanıldığı görünür. Bir çox hallarda tayfaların əhali sayı da hər iki müəllifdə bir-birinə çox yaxındır. Bu isə, nəşrin 1856-cı ilə aid olmasına baxmayaraq, buradakı rəqəmlərin əslində ən azı yarım əsr öncəyə aid olması deməkdir. Verilən tayfa siyahısında müəyyən nöqsanlar (etnik qrupların qarışdırılması kimi) olsa da, tarixi-etnoqrafik material kimi bizim üçün çox dəyərlidir.Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-3040622509726556312014-09-13T03:42:00.000-07:002014-09-13T03:42:53.269-07:00Gəncə bölgəsi Oğuz-Türkmən ulusları (1593)<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">Gəncə bölgəsi Oğuz-Türkmən ulusları (1593)</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZPq7r-mmtN4XuFifprmZ2m_sY_FaSHF18B_c-dAVMve-QsQhoQKsB3wMLNq_npPjlV9SQFPZMRR-Sx6dLj5rh1vLAzRgKdtOWlkfecwMeXbfNPL-RN87nb2e4zUjrV4hopuEK1Dy47ZY/s1600/G%C9%99nc%C9%99+b%C3%B6lg%C9%99si+T%C3%BCrkm%C9%99n+oymaqlar%C4%B1+(1593).png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZPq7r-mmtN4XuFifprmZ2m_sY_FaSHF18B_c-dAVMve-QsQhoQKsB3wMLNq_npPjlV9SQFPZMRR-Sx6dLj5rh1vLAzRgKdtOWlkfecwMeXbfNPL-RN87nb2e4zUjrV4hopuEK1Dy47ZY/s1600/G%C9%99nc%C9%99+b%C3%B6lg%C9%99si+T%C3%BCrkm%C9%99n+oymaqlar%C4%B1+(1593).png" height="640" width="454" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<br />
Gəncə bölgəsində 1593-cü ilə aid Osmanlı təhrir dəftərində qeydə alınmış Türkmən ulusları və onların tayfa tərkibi:<br />
<br />
<b><span style="color: red;">1)</span></b> <b>Taife-i ulusât-i Yigirmidörtlü</b> an sâkinân-i qəzâ-i Bərdə və qayrihu an havâss-i hümâyûn ― Yasavullu, Pəyrə Mahmudlu, Alişarlu, Tubilü, Sarı Hacılu, Tüllü, Bəxtiyarlu, Dədəxəlillü, Toxacılu, Gökçəkli, Zənd, Varvan, Dərəbəglü, Kürəhmədlü, Seydi Zənk, Alpavud, Yürəki, Baxşayışlu.<br />
<a name='more'></a><br />
<b><span style="color: red;">2)</span> Taife-i ulusât-i Otuzikili </b>an sâkinân-i qəzâ-i Arasbâr və Qaraağac və Çelaberd və Bərdə və Şütür və gayrihu dər vilayət-i Gəncə ― Atlucalu, Yayoxçu, Şirvanşahlu, Badar, Cancanlu, Cavanşir, Dögəri, Həsirlü, Hüseyinli, Müqəddəm, Silkəlü, Bay Əhmədlü, Buğdayözü, Qarğılu, Kumanlu (əski), Kumanlu (yeni), Maqsudlu Bəzirganlu, Maqsudlu Həmidlü, Sarı Hacılu, Üçoğlan, Kəpənəkçi, Laləbüklü, Molla Abdulcəlillü, Maqsudlu, Veysəllü, Molla Abdulməcidlü, Məmmədşahlu.<br />
<br />
<b><span style="color: red;">3)</span></b> <b>Taife-i ulusât-i Hacılar (Dulqadir)</b> dər qəzâ-i Qaraağac ― Alişarlu, Bukavullu, Canılu, Çıracılu, Davılu, Davudlu, Dəmürcilər, Tox Əli, Əmir Alyanlu, Əmir Hasanlu, Qazilü, Hindimallu, Xəlifəli, İsabəglü, İsmailqadilü, Qarasofılu, Kərəmiddinlü, Qoruqçılu, Qoyunlumahmud, Qulmahmudlu, Gürələr, Mirhanilü, Səməlü, Söklü, Törəli, Səməlü-yi Artuç.<br />
<br />
<b><span style="color: red;">4)</span></b> <b>Taife-i Qacar</b> ― Qaraca Sevgülən, Qaytaq, Qolsuzlu, Ağcaqoyunlu, Əylənlü, Gengəldilü, Şam Bayadı, Yıva Qacar.<br />
<br />
<b><span style="color: red;">5)</span></b> <b>Taife-i Qaramanlı</b> ― Rüstəmbəglü, Qaramanlu, Xəlifəlü, Türkmanân-i Qaramanlı.<br />
<br />
<br />
<br />
______________________________________________________<br />
<b>Ali Sinan Bilgili ― «Azerbaycan Türkmenleri Tarihi»</b>Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-28864744075736732022014-09-13T03:38:00.000-07:002014-09-13T03:38:41.841-07:00Quzey Azərbaycanda Bayatlar (1727)<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">Quzey Azərbaycanda Bayatlar (1727)</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgCxou9opfoDLhKmkFWtDCrm9dsu-QDhAyKyOC3A6SukGwBtm6MC80H5nOirPoWhl_gUzG96OER0SH0QTW_gXpj87-saYEQsM2Uj3EltWadySTWlawTN9ccqv-iO72W9Tehgb1ZIDhXhM/s1600/Bayat.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgCxou9opfoDLhKmkFWtDCrm9dsu-QDhAyKyOC3A6SukGwBtm6MC80H5nOirPoWhl_gUzG96OER0SH0QTW_gXpj87-saYEQsM2Uj3EltWadySTWlawTN9ccqv-iO72W9Tehgb1ZIDhXhM/s1600/Bayat.jpg" height="356" width="400" /></a></div>
<br />
<br />
Bayat, İran, İraq və Türkiyə coğrafiyalarına yayılmış, Çingiz Xan çağında Azərbaycana köç etmiş Oğuz boylarından biriydi. Bir bölümü də Anadolu və Suriyaya keçmişdi. Teymur, bir qisim Bayat oymaqlarını Şamdan qaldıraraq, öncə Diyarbəkirə, oradan da Azərbaycana gətirib yerləşdirdi. 16-cı yüzildə Ağqoyunlu siyasəti və ardından Səfəvi dövlətinin quruluşu üstünə quzey Suriyadan köç edən bəzi Bayat oymaqları da Azərbaycana köç etdilər. Səfəvi şahları da, onları Mazandaran, Tehran və Xorasana köç etdirib, buralarda məskun etdilər. Bayatlar Azərbaycanda Gəncə, Bərdə, Quba, Şamaxı, Qarabağ və Maku çevrəsində yaşayırdılar. Maku xanlarının bir qismi bu Bayatlardan idi. 1593-də Xaçın qəzasının Çelaberd nahiyəsində yaşayan bir bölük Şam Bayadı bulunmaqdaydı. 1727-də də Bərdənin bu boydan adını almış nahiyəsi və bir obası ilə Ağcabədi obasında oturaq həyat sürürdülər. Anadolu Bayatlarının iki önəmli təşəkkülü olan Reyhanlu və Quzugüdənlü oymaqları da Azərbaycanda yaşamaqdaydı.<br />
<a name='more'></a><br />
<b>Quzugüdənli Bayatı</b> ― Anadolu Bayatlarının önəmli qollarından biriydi. 1727-də İrəvanın Gərni, Aralıq və Şörəyel nahiyələrində dağınıq olaraq Gürənli, Oruc, Quzugüdənlü, Qutlu, Aşayışarxı, Kədəlabad, Əydəlü, Kürəqanlu, Qozanlu, Nazırlu, Ağca, Sağır Korqışlağı və Çirəvir qışlaq və yaylaqlarında 141 ailə Quzugüdənli yaşayırdı.<br />
<br />
<b>Reyhanlu Bayatı</b> ― Anadolu Bayatlarının önəmli qollarından biri olan bu təşəkkül, Ərdəbil, Maku və İrəvan bölgələrində yaşayırdı. 1727-də Ərdəbilin Gərmərud qəzası ilə Makuda eyni adlı obalarda və İrəvan vilayətinin Gərni, Iğdır və Aralıq nahiyələrində Canqada, Yəhərlü, Xoca Yaralu, Taşlı, Atluqışlağı və Əli Həmzəli kəndlərində Reyhanlu obaları yaşayırdı.<br />
<br />
İranda Şah Təhmasib çağında 10 min alaçıqdan oluşan bir Bayat bölüyü yaşayırdı. 19-cu yüzilin başlarında Azərbaycanda 5 min nəfərlik Bayat bölüyü bulunurdu.<br />
<br />
<br />
<br />
<b>______________________________________________________</b><br />
<b>Ali Sinan Bilgili ― «Azerbaycan Türkmenleri Tarihi»</b><br />
<br />
<br />
1723-1727-ci illər Səfəvi-Osmanlı savaşlarında Osmanlılar Səfəvilərin quzey və quzeybatıdakı bəylərbəyiliklərini tutmuşdular. Yeni fəth edilən ərazilərdə Osmanlı Dövləti təhrir dəftəri hazırlamış, yəni əhaliyə və mülkiyyətə dair qeydiyyat aparmışdır. Buradakı Bayat obalarının adları da həmin təhrir dəftərlərindən alınmışdır. Təhrir dəftərlərinin bütün Azərbaycan ərazisini əhatə etmədiyini və var olan təhrir dəftərlərinin də tam şəkildə bu yöndən araşdırılmadığını nəzərə almaq gərəkdir. Yəni, burada göstərilmiş Bayat obaları heç də bütün Bayatları əhatə etmir, yalnız bir qismini göstərir.Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-54154044960015917402014-09-12T01:12:00.002-07:002014-09-12T01:12:25.190-07:00Padarlar<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">Padarlar</span></b></div>
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgoBse7X2ZCpVele3rQTvENUBCl0fk-Fr8T-JZoWkX1xBSB2eawoczoQPUZU68PTZk75QKhxlwRaAZYfruGBvkGBGsKfvUZQpV7Gwy203lwLysUDLDThOxDmqgqzNaMRBJfGi0hAQAa_4A/s1600/Dimitriy+Pagirev+%E2%80%94+Padar+k%C9%99ndl%C9%99ri+(1913).png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgoBse7X2ZCpVele3rQTvENUBCl0fk-Fr8T-JZoWkX1xBSB2eawoczoQPUZU68PTZk75QKhxlwRaAZYfruGBvkGBGsKfvUZQpV7Gwy203lwLysUDLDThOxDmqgqzNaMRBJfGi0hAQAa_4A/s1600/Dimitriy+Pagirev+%E2%80%94+Padar+k%C9%99ndl%C9%99ri+(1913).png" height="352" width="400" /></a></div>
<br />
<br />
Padarlar Səfəvilər tərəfindən İrandan köçürülmüşlər və Ləzgiləri itaətə gətirmək üçün onlara yaxın bölgələrdə yerləşdirilmişlər. Padarları Ləzgilər «kürə» adlandırmışlar və onlar tədricən bütün ölkəyə yayılmış və hal-hazırda aşağıdakı obalarda yaşayırlar:<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
Quba qəzasında ― Şabran Padar, Armud Padar;<br />
Göyçay qəzasında ― Padar Gülməli;<br />
Ağdaş qəzasında ― Qaradağlı Padar;<br />
Şamaxı qəzasında ― Padar;<br />
Nuxa qəzasında ― Padar;<br />
Cəbrayıl ― Padar.<br />
<br />
______________________________________________________<br />
<b>Məhəmmədhəsən bəy Vəlili-Baharlı ― “Azərbaycan” (Fiziki-coğrafi, etnoqrafik və iqtisadi oçerk) (1921)</b>Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-57913956430500111322014-09-10T15:03:00.001-07:002014-09-10T15:03:44.565-07:00Borçalı ― Kəpənəkçidən milli geyimdə Türk xanımı (1912-1913)<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;"><b>Borçalı ― Kəpənəkçidən milli geyimdə Türk xanımı (1912-1913)</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNkstNxEGsCeZ5lsiypAAMf0klvzDPP_OjKchqHcwPNwukHTPtq74kezimy5kSDPC3nvIEL_av6BGAJfjH311AKXqg_yXbVIwEfYs4yAZd5ehtGwoRz6Yj1OGvIFtTQA1OBk4S5g25nKE/s1600/Max+Tilke+%E2%80%95+Bor%C3%A7al%C4%B1-K%C9%99p%C9%99n%C9%99k%C3%A7id%C9%99n+T%C3%BCrk+xan%C4%B1m%C4%B1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNkstNxEGsCeZ5lsiypAAMf0klvzDPP_OjKchqHcwPNwukHTPtq74kezimy5kSDPC3nvIEL_av6BGAJfjH311AKXqg_yXbVIwEfYs4yAZd5ehtGwoRz6Yj1OGvIFtTQA1OBk4S5g25nKE/s1600/Max+Tilke+%E2%80%95+Bor%C3%A7al%C4%B1-K%C9%99p%C9%99n%C9%99k%C3%A7id%C9%99n+T%C3%BCrk+xan%C4%B1m%C4%B1.jpg" height="640" width="456" /></a></div>
<a name='more'></a><br />
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
20-ci yüzilin başlarında Tiflisdəki Qafqaz Muzeyinin rəhbəri Aleksandr Kaznakov etnoqrafik materialların toplanılması işinə başlayır. 1909-cu ildə Qafqaz Canişininə milli geyimlərin önəmi və qorunması barədə məruzə təqdim edir və onun xahişi ilə Qafqaz Canişinliyinin yerli idarəçiləri də bölgə əhalisinin milli geyimlərinə dair nümunələr toplamağa yardımçı olurlar, həmçinin işi sürətləndirmək üçün bölgələrə elmi ekspedisiyalar da təşkil edilir. Kaznakov 1910-cu ildə artıq Qafqazda yaşayan xalqların milli geyimləri atlasını hazırlamağı düşünür. Rusiya İmperatorunun tövsiyyəsi ilə 1912-ci ildə dönəmin ünlü və peşəkar Alman rəssamı və milli geyimlər üzrə mütəxəssisi Max Tilke (Maks Tilke) Qafqaz Muzeyinə dəvət olunur. Rəsmlər belə hazırlanır: ilk öncə model milli geyimdə foto ilə çəkilir, daha sonra milli geyim alınır və rəssam şəkili həm fotoya, həm də "canlı" milli geyimə baxaraq yenidən modeli milli geyimdə sulu boya ilə rəsm edir. Max Tilkenin rəsmləri yüksək dəqiqliyi və peşəkarlığı ilə seçilir. Birinci Dünya Savaşının başlaması nədəni ilə Max Tilke rəsmlərinin bir hissəsini də özü ilə Berlinə aparır. Tiflisdə muzeydə qalan bu dəyərli etnoqrafik materialların bir qismi 1936-cı ildə SSRİ-də açıqça kimi çap edilmişsə də, muzeydəki 83 rəsmin tam və mükəmməl nəşri ancaq 2007-ci ildə baş tutmuşdur. Aşağıdakı rəsmdə milli geyimdə Borçalının Kəpənəkçi kəndindən bir Türk xanımı təsvir edilmişdir. Burada diqqəti çəkən bu xanım geyiminin Türküstan xanımlarının, özəlliklə də Orta Asiya Türkmənlərinin və Qaraqalpaqların geyimlərinə çox bənzər olmasıdır. Bu baxımdan bu rəsm bizim üçün dəyərli və önəmlidir.Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-42881713514126085682014-09-10T14:59:00.000-07:002014-09-10T14:59:32.635-07:00«Erməni Vilayəti»ndə köçəri Türk oymaqları və onların sayı (1829-1832)<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">«Erməni Vilayəti»ndə köçəri Türk oymaqları və onların sayı (1829-1832)</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;"><br /></span></b></div>
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcbndv0_98NKyLIMTIvzXvHssW_kQneJepyVZ2jR-TAS301MnMtmFwGR3rwaL8RozcyWeo-St9xYOaJrthZGbwVt367xY_aROYjKlB3V1EG_V8QFcQ1oAKQBhYVuldF-6uhBbefAzMolc/s1600/%C4%B0r%C9%99van+Quberniyas%C4%B1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcbndv0_98NKyLIMTIvzXvHssW_kQneJepyVZ2jR-TAS301MnMtmFwGR3rwaL8RozcyWeo-St9xYOaJrthZGbwVt367xY_aROYjKlB3V1EG_V8QFcQ1oAKQBhYVuldF-6uhBbefAzMolc/s1600/%C4%B0r%C9%99van+Quberniyas%C4%B1.png" height="382" width="400" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<br />
Rusiyanın Qafqaz canişini Qraf İ. F. Paskeviçin göstərişi ilə 1829—1832-ci illərdə yeni fəth edilmiş Naxçıvan və İrəvan xanlıqlarının coğrafi araşdırması ilə məşğul olmuş tarixçi və etnoqraf alim İvan Şopen bu ərazidə yaşayan köçəri Türk tayfaları ilə bağlı məlumat vermişdir. İvan Şopenin qeyd etdiyi həmin köçəri tayfalarımızın siyahısı:<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<b>Bayat eli</b> ― Səfəvi sülaləsi şahları zamanında İranda Bayat soyundan 40 min alaçıq və ya ailə vardı. Erməni Vilayətindəki Bayatların çoxusu Hacı-Bəyli tirəsinə aiddir.<br />
<br />
<br />
<b>Qacar eli</b> ― Qacarlar Bayatlardan sonra Erməni Vilayətində Müsəlmanların ən önəmli soyunu təşkil edirlər. Sonuncu İrəvan Sərdarı və onun məmurları da bu tayfadan idilər.<br />
<br />
<br />
<b>Qazaxlı eli</b>:<br />
<br />
<b><i>Qarapapaqlı </i></b>― 840 ailədə 4,619 nəfər.<br />
<i><b>Böyük Çobanqara</b></i> ― 159 ailədə 988 nəfər.<br />
<b><i>Saraşlı </i></b>― 90 ailədə 541 nəfər.<br />
<b><i>Dəmirçili </i></b>― 31 ailədə 228 nəfər.<br />
<b><i>Kərimbəyli </i></b>― 55 ailədə 357 nəfər.<br />
<i><b>Qafarlı </b></i>― 98 ailədə 652 nəfər.<br />
<i><b>Şeyxlər </b></i>― 34 ailədə 232 nəfər.<br />
<i><b>Qarabağlı </b></i>― 12 ailədə 68 nəfər.<br />
<b><i>Cəfərli (Qafarlılardan)</i></b> ― 16 ailədə 82 nəfər.<br />
<b><i>Əli Şərurlu</i></b> ― 12 ailədə 75 nəfər.<br />
<i><b>Gödəkli (Kərimbəyli)</b></i> ― 24 ailədə 158 nəfər.<br />
<b><i>Cəmilli </i></b>― 10 ailədə 65 nəfər.<br />
<i><b>Çaxırlı </b></i>― 57 ailədə 308 nəfər.<br />
<b><i>Körkübaşlı </i></b>― 13 ailədə 72 nəfər.<br />
<br />
<br />
<b>Ayrumlu eli</b>:<br />
<br />
<b>Ayrumlu </b>― 631 ailədə 3,484 nəfər.<br />
<b>Seyidli-Axsaqlı</b> ― 311 ailədə 1,754 nəfər.<br />
<b>Taşanlı </b>― 124 ailədə 565 nəfər.<br />
<b>Səədli </b>― 160 ailədə 565 nəfər.<br />
<br />
<br />
<b>Muğanlı </b>― Erməni Vilayətində bunlardan 200 ailə qalmış və başlıca olaraq burada Karbi-Basar Mahalında yaşayırlar.<br />
<br />
<br />
<b>Şahdilli </b>(Qacar) ― 164 ailədə 959 nəfər.<br />
<b>Sədərəkli </b>(Qacar) ― 149 ailədə 940 nəfər.<br />
<br />
Şahdililər və Sədərəklilər, Tatar mənşəli digər iki topluluq, çox güman Qacar tayfasındandırlar, Vedi-Basar Mahalında yurd salıblar, birincisi Vedi-Uliya (Böyük Vedi) kəndində, ikincisi Qafan Dərəsinin yuxarısında Sədərək kəndində.<br />
<br />
<br />
<b>Qara-Qoyunlu</b> ― 15-ci yüzilin başlanğıcında Ağ-Qoyunlularla qarşıdurmaları ilə İranda və Kiçik Asiyada onca qan tökmüş Qara-Qoyunlu soyundandırlar.<br />
<br />
<br />
<b>Kəngərli </b>― 1,533 ailədə 6,473 nəfər.<br />
O cümlədən,<br />
Şəhərdə ― 411 ailədə 1,694 nəfər.<br />
Əyalətdə ― 1,022 ailədə 4,779 nəfər.<br />
<br />
Kəngərlilər bir çox tirəyə bölünürlər, onlardan başlıcaları bunlardır: <b style="font-style: italic;">Yurdçu, Qızıllı, Sarbanlar, Xalxallı, Pir-Həsənli, Salahi, Ağabəyli, Göyəm, Qarabəylər, Cağatay, Qaraxan, Hacılar, Cəmşidli, Billici, Qızıl-Qışlağı, Qurtlar, Qara-Dolaqi, Şabanlı, Kəlfir, Didavarlı, Bolqarlı, Kürd-Mahmudlu, Əliyanlı, Ziyadlı</b> və<b style="font-style: italic;"> Bərgüşadlı.</b><br />
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOKp131FFzyhHQXpedxJ3xK6jG3eCEyxlZemvwvjuBlMUIW2_FLKPxZqiSdAhKm384jkGsHLSdOntwHqusucFiKOBTrwy4fagKyBUpfH6K6yuSFSxZkQXJKqWC8dBxpXS-sqk6kSWhTUc/s1600/%C4%B0van+%C5%9Eopen+%E2%80%95+Erm%C9%99ni+Vilay%C9%99tind%C9%99+k%C3%B6%C3%A7%C9%99ri+T%C3%BCrk+oymaqlar%C4%B1+v%C9%99+onlar%C4%B1n+say%C4%B1+(1829-1832).png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOKp131FFzyhHQXpedxJ3xK6jG3eCEyxlZemvwvjuBlMUIW2_FLKPxZqiSdAhKm384jkGsHLSdOntwHqusucFiKOBTrwy4fagKyBUpfH6K6yuSFSxZkQXJKqWC8dBxpXS-sqk6kSWhTUc/s1600/%C4%B0van+%C5%9Eopen+%E2%80%95+Erm%C9%99ni+Vilay%C9%99tind%C9%99+k%C3%B6%C3%A7%C9%99ri+T%C3%BCrk+oymaqlar%C4%B1+v%C9%99+onlar%C4%B1n+say%C4%B1+(1829-1832).png" height="640" width="339" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>İvan Şopen ― Erməni Vilayətinin Rusiya İmperiyasına birləşməsi dövründəki vəziyyətinin tarixi yadigarı (1852) [Rusca]</b><br />
______________________________________________________<br />
<br />
<br />
<br />
Fransız əsilli Rus tarixçisi, etnoqrafı və dövlət xadimi olmuş İvan Şopen, Qafqaz Canişini Qraf İvan Paskeviçin göstərişi ilə 1829−1832-ci illər arasında yenicə işğal edilmiş İrəvan və Naxçıvan xanlıqlarını tədqiq etmiş və yuxarıda adı çəkilən kitabı yazmışdır. “Erməni Vilayəti” deyilən yer, 1828-ci ildə işğaldan dərhal sonra Rusiyanın İrəvan və Naxçıvan xanlıqları ərazisində Ermənilər üçün yaratdığı ərazi vahidinin adıdır, daha sonra 1840-cı ildə bu vilayət ləğv edilmişdir. Müəllif “Tatarlar” olaraq biz Türkləri nəzərdə tutur, o zaman Rusiyada bütün Türklərə “Tatar xalqları” deyirdilər.Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-72873499887290178332014-09-07T09:46:00.006-07:002014-09-07T09:46:59.843-07:00Cavad Qəzasında Şahsevən obaları, 1870-ci il<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">Cavad Qəzasında Şahsevən obaları, 1870-ci il:</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZBmW0ivPb8QNFnwmEZflZoLyzZ5Gx0wgk4hxiXdy_l12jZM1L-ksMvQOzr6EQO355HsYZbtRHXSHuZKfvSVGZIRUt9XthZ83_QINWlNWTLQ4YB88A59RmHwnN8eoHzwoqhEtZFHJ8v58/s1600/1a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZBmW0ivPb8QNFnwmEZflZoLyzZ5Gx0wgk4hxiXdy_l12jZM1L-ksMvQOzr6EQO355HsYZbtRHXSHuZKfvSVGZIRUt9XthZ83_QINWlNWTLQ4YB88A59RmHwnN8eoHzwoqhEtZFHJ8v58/s1600/1a.jpg" height="198" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<br />
Obanın adı — Yurdu — Ailə sayı<br />
<br />
1) <b>Xırda-Pay</b>: Muğan Çölünün quzeyində Araz boyunca;<br />
2) <b>Xəlfəli</b>: Muğan Çölünün quzeyində Araz boyunca;<br />
3) <b>Muğanlı</b>: Muğan Çölünün quzeyində Araz boyunca;<br />
Toplam üçü birlikdə — 500 ailə;<br />
<br />
4) <b>Poladlı</b>: Araz Çayından Çeyil-Çala dərəsinə gedən axarda, Kalağaylı kəndindən aşağıda — 300 ailə;<br />
<a name='more'></a><br />
5) <b>Bəndəli-Bəyli</b>: Muğanın quzeyində, qurumuş Çatkövək arxının Çeyil-Çala dərəsi ilə birləşəcəyində — 300 ailə;<br />
<br />
6) <b>Yekəli</b>: Muğanın quzeyində, qurumuş Orta-Qobu arxından güneydə — 70 ailə;<br />
<br />
7) <b>Rıza-Bəyli</b>: Muğanın quzeyində, qurumuş Gör-Arx arxının Şəkərəbil-Çala dərəsi ilə birləşəcəyi yerin yaxınlığında — 100 ailə;<br />
<br />
8) <b>Xamustı-Poladlı</b>: Muğanın quzeyində, Xərməndə-Çala dərəsinin yaxınlığında — 150 ailə;<br />
<br />
9) <b>Sarıxan-Bəyli</b>: Muğanın quzeyində, Şina-Çaladan Qamışəvan-Çalaya gedən axarın yaxınlığında — 300 ailə;<br />
<br />
10) <b>Cahan-Xanımlı</b>: Muğanın güneyində, Mahmud-Çalasından gündoğuda — 150 ailə;<br />
<br />
11) <b>Novruz-Əli-Bəyli</b>: Muğanın güneyində, Mahmud-Çalasından gündoğuda<br />
12) <b>Bala-Bəyli</b>: Muğanın güneyində, Mahmud-Çalasından gündoğuda;<br />
Toplam ikisi birlikdə — 100 ailə;<br />
<br />
13) <b>Quzatlı</b>: Muğanın güneyində, Mahmud-Çalasından gündoğuda — 60 ailə;<br />
<br />
14) <b>Talış-Mikayıllı</b>: Muğanın güneyində, Mahmud-Çalasından günbatıda — 400 ailə;<br />
<br />
15) <b>Qoca-Bəyli</b>: Muğanın güneyində, Mahmud-Çalasından günbatıda — 200 ailə;<br />
<br />
16) <b>Poladlı</b>: Muğanın ortasında, Daran postundan gündoğuda — 100 ailə;<br />
<br />
17) <b>Seyidlər</b>: Muğanın ortasında, duzlu Qazlı gölünün yaxınlığında — 50 ailə;<br />
<br />
18) <b>Dəmirçi</b>: Muğanın ortasında, duzlu Oxçu gölünün yaxınlığında —500 ailə;<br />
<br />
19) <b>Bəy-Bəyli</b>: Muğanın ortasında, duzlu Təpəli gölünün yaxınlığında — 50 ailə;<br />
<br />
20) <b>Əli-Babalı</b>: Muğanın ortasında, duzlu Çanaq gölünün yaxınlığında — 60 ailə;<br />
<br />
21) <b>Qara-Qasımlı</b>: Muğanın ortasında, duzlu Çanaq gölünün yaxınlığında — 100 ailə;<br />
<br />
<br />
<b>TOPLAM: 3,490 köçəri ailə.</b><br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyuis1gNIkMXDEv79kpxjyrCUOqaTyilZ55SzfHuW9NHpTH-VQXdSOEDfs-73CB0vZQwKDfpYsZL8vl64IthP_UG1gHi7QBlDmB2a7IkGV1BOKccu4yBOoKHAo6-G90YjEGgGNLkA6j88/s1600/Cavad+q%C9%99zas%C4%B1nda+%C5%9Eahsev%C9%99n+obalar%C4%B1,+1870-ci+il.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyuis1gNIkMXDEv79kpxjyrCUOqaTyilZ55SzfHuW9NHpTH-VQXdSOEDfs-73CB0vZQwKDfpYsZL8vl64IthP_UG1gHi7QBlDmB2a7IkGV1BOKccu4yBOoKHAo6-G90YjEGgGNLkA6j88/s1600/Cavad+q%C9%99zas%C4%B1nda+%C5%9Eahsev%C9%99n+obalar%C4%B1,+1870-ci+il.png" height="640" width="450" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>Rusiya İmperiyasının yaşayış məskənlərinin siyahısı. Qafqaz Diyarı üzrə Qafqaz Canişinliyi Baş İdarəsi nəzdində Qafqaz Statistika Komitəsi tərəfindən tərtib və nəşr edilmişdir. Bakı Quberniyası, 1870-ci il [Rusca].</b><br />
<br />
______________________________________________________<br />
<br />
Yuxarıda adı çəkilən kitab Rus etnoqrafı Nikolay Zeydlits tərəfindən tərtib edilmiş və 1870-ci ildə çap edilmişdir. Burada qeyd olunan Şahsevən obaları həmin dövr üçün köçəri olan Şahsevən tirələridir. Kitabda ayrıca bunlardan başqa bir qism Şahsevənlərin oturaq həyata keçərək kəndlərdə yaşadığı yazılmışdır. Adı çəkilən Cavad Qəzası müasir İmişli, Saatlı, Sabirabad, Hacıqabul, Salyan, Biləsuvar, Neftçala və Qızılağac bölgələrini əhatə etmişdir.<br />
<div>
<br /></div>
Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-66276887918496156392014-09-07T09:41:00.000-07:002014-09-07T09:41:31.118-07:00Yağısıyan<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;"><b>Yağısıyan</b></span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="text-align: center;">
<i>(ö. 491/1098)</i></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<b>Böyük Səlcuqlu Sultanı Məlikşahın öndə gələn sərkərdələrindən</b></div>
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgasbfLdrbv7-iL5GplPR8eP6yWFLz3EmTaAYCpFFhPF9nOrJUlsIQVh0t2nDbD0kTcDUzMqmAwyTKF_aiaOugFGb_vMUAb32JLB7SPMayV9MHux5lCKuMKgzcWGytF3SopkEtw05kxJDk/s1600/Antakyan%C4%B1n+m%C3%BChasir%C9%99si.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgasbfLdrbv7-iL5GplPR8eP6yWFLz3EmTaAYCpFFhPF9nOrJUlsIQVh0t2nDbD0kTcDUzMqmAwyTKF_aiaOugFGb_vMUAb32JLB7SPMayV9MHux5lCKuMKgzcWGytF3SopkEtw05kxJDk/s1600/Antakyan%C4%B1n+m%C3%BChasir%C9%99si.jpeg" height="640" width="384" /></a></div>
<br />
<br />
İslam qaynaqlarında Yâğısiyân, Yağısiyân, Batı qaynaqlarında Ağsiyan, Ağusian, Ansian şəklində keçir. Yağısıyan b. Məhəmməd b. Alp ilk dəfə Sultan Məlikşah çağında fərqlənmişdir. Anadolu fatehi I Süleyman Şahın Antakyanı fəthindən (477/1084) sonra Hələb hakimiyyəti üçün Suriya Səlcuqlu Məliki Tutuş ilə etdiyi savaşda həyatını itirməsi üzərinə Məlikşah, bölgəni birbaşa özünə bağlamaq üçün İsfahandan şəxsən Quzey Suriyaya səfərə çıxdığı vaxt Yağısıyan da yanında idi. Hicri Ramazan 479-cu ildə (Dekabr 1086) öncə Hələbi, ardınca Antakyanı təslim alan Məlikşah, Yağısıyanı buraya vali təyin etdi. Yağısıyan daha sonra Fatimilərə qarşı düzənlənən hərəkata qatıldı. Hicri 482-də (1089) Fələstin və Suriyanı geri almaq üçün hərəkətə keçən Fatimilər Sur, Sayda, Beyrut, Əkka kimi sahil şəhərlərini zəbt edərək Dəməşqə uğursuz bir mühasirə girişimində bulundular. Sultan Məlikşahın əmri ilə Hələb Valisi Ağsunqur və Urfa Valisi Bozanla yanaşı Yağısıyan da qüvvələri ilə Tutuşun əmrinə keçdi və onunla bərabər Suriya hərəkatına qatıldı. Ancaq Humus və Ərka Qalasının fəthinin ardınca Trablusşam mühasirəsi əsnasında Tutuş ilə Səlcuqlu sərkərdələri arasında anlaşmazlıq çıxdıqda Fatimilərə qarşı bu mücadilə sürdürülə bilmədi (484/1091).<br />
<a name='more'></a><br />
Sultan Məlikşahın ölümündən sonra qardaşı Tutuş sultanlığını elan etdikdə Hələb Valisi Ağsunqur və Urfa Valisi Bozanla birlikdə Antakya Valisi Yağısıyan da ona itaət edib adına xütbə oxutdu və səltənət mübarizəsində onun yanında yer aldı. Fəqət Ağsunqur və Bozan, Tutuşdan ayrılaraq digər taxt iddiaçısı, Məlikşahın oğlu Bərkyaruqun xidmətinə keçdiklərindən Bərkyaruqa qarşı səltənət mübarizəsində gücü azalan Tutuş əsgər toplamaq məqsədilə Diyarbəkir bölgəsinə, ardınca Yağısıyanla birlikdə Antakyaya getdi; şəhərdə bir sürə qaldıqdan sonra Dəməşqə qayıtdı (486/1093). Tutuş, Hələb və Urfada Bərkyaruq adına xütbə oxudan Ağsunqur ilə Bozanı cəzalandırmaq üçün Dəməşqdən hərəkət edib Hama yaxınlarına gəldiyi vaxt Yağısıyan da əsgərləri ilə ona qatıldı. Tutuş burada bir sürə qalaraq oğlu Rizvanı Yağısıyanın qızı Çiçək Xatun ilə evləndirdi. Ağsunqur ilə Bozanın aradan qaldırılmasının ardınca Hələb, Urfa və əl-Cəzirədə hakimiyyət quran Tutuş, Quzey Suriyadakı qala və şəhərləri əmirlərinə iqta edərkən Məarrat ən-Numan və Lazkiyəni Yağısıyana verdi (487/1094). Tutuş daha sonra Həmədanı hakimiyyətinə aldığı ərəfədə Vəzir Nizamülmülkün oğlu Fəxrülmülk ilə qarşılaşdı. Onu Bərkyaruq tərəfdarı olduğu üçün öldürmək istədi isə də Yağısıyanın xahişi üzərinə bundan vaz keçdi. Ayrıca Yağısıyan xalqın Nizamülmülk ailəsinə duyduğu sevgini xatırladaraq səltənət mübarizəsində faydalı ola biləcəyi düşüncəsi ilə onun vəzirliyə gətirilməsini tövsiyyə etdi, Tutuş da Fəxrülmülkü vəzir etdi.<br />
<br />
Tutuş ilə Bərkyaruq arasında hicri 18 Səfər 488-ci (27 Fevral 1095) il tarixində Rey civarında edilən savaşda Yağısıyan başlanğıcda yenə Tutuşun yanında yer aldı. Fəqət bu sırada Bərkyaruqun ordusunda Sultan Məlikşahın özəl sancağı çəkildikdə Tutuşun səflərində bulunan bir çox əmir Bərkyaruqun tərəfinə keçdi. Bunun üzərinə Yağısıyan savaşa girməkdən vaz keçdi. Tutuş mücadiləyə davam etdi isə də sonucda Bərkyaruqa yenilərək həyatını itirdi. Bunu təqibən Suriya Səlcuqlu Dövləti ikiyə ayrıldı. Tutuşun bir oğlu Rizvan Hələbdə, digər oğlu Duqaq Dəməşqdə hökm sürməyə başladı. Yağısıyan və Abakoğlu Yusif, əsgərləri ilə birlikdə Antakyadan Hələbə gələrək Rizvanın xidmətinə keçdilər. Antakya, Hələb Məliki Rizvana bağlanarkən Yağısıyan, Xaçlıların gəlişinədək vali olaraq onun adına şəhəri idarə etməyə davam etdi.<br />
<br />
Məlik Rizvan, Hələb Səlcuqlu Məlikliyini qurduqda atabəyi və atalığı Cənahüddövlə Hüseyini vəzirliyə gətirdi. Yağısıyan da qısa bir sürə ona müxalifət etdikdən sonra onunla anlaşdı. Ardınca Məlik Rizvan, Yağısıyan və digər əmirlərin tövsiyyəsi ilə hakimiyyət sahəsini genişlətməyə çalışdı. Yanında vəziri Cənahüddövlə, Yağısıyan və Abakoğlu Yusif olduğu halda öncə Suruça yönəldi; daha sonra buradan ayrılıb Urfa önlərinə getdi. Erməni Torosun idarəsindəki Urfanı işğal edərək şəhərin iç qalasını istəyi üzərinə Yağısıyana verdi. Yağısıyan qalanı möhkəmləndirərək buraya bir miqdar qüvvə yerləşdirdi (486/1096). Urfanın alınmasından sonra Yağısıyan ilə Vəzir Cənahüddövlə Hüseyin arasında nifaq baş qaldırdı. Yağısıyan və Abakoğlu Yusif, Cənahüddövlə Hüseyini aradan götürüb Hələbdə idarəni ələ keçirməyi planlaşdırırdılar. Bunu xəbər alan vəzir qaçaraq Hələbə qayıtdı. Ardınca Rizvan və Yağısıyan da qüvvələri ilə Urfadan Hələbə hərəkət etdilər. Fəqət yolda vəzirin Hələbdə olduğunu öyrənən Yağısıyan şəhərə girmək istəmədi və əski vəzir Əbü’l-Qasım əl-Xarəzmi ilə Rizvandan ayrılıb Antakyaya getdi. Yağısıyan və Abakoğlu Yusifin özünə qarşı bir hərəkətindən şübhələnən Rizvan isə Hələbə doğru yoluna davam etdi. Qısa bir sürə sonra Cənahüddövlə Hüseyin şübhəli davranışları üzündən Yağısıyanın nüfuz sahəsini daraltmaq üçün hərəkətə keçdi; Rizvanın da razılığı ilə onun iqtası olan Məarrat ən-Numan mühasirəyə alındı; Yağısıyanın oğlu da şəhəri müdafiə edə bilmədiyindən təslim etmək məcburiyyətində qaldı (1096).<br />
<br />
Bir sürə öncə Rizvanın Cənahüddövlə Hüseyinin başçılığındakı əsgərlərinə yenilib Antakyada Yağısıyana sığınan Abakoğlu Yusif, Rizvan tərəfindən qəbul edildikdə Hələbə gələrək onun xidmətinə girmiş, Bizaa və Mənbic ona iqta edilmişdi. Fəqət daha sonra onun Rizvan əleyhinə Yağısıyan ilə iş birliyi etdiyi və gizlicə məktublaşdığı ortaya çıxdı. Bunun üzərinə Yusif yaxalanıb öldürüldü. Məlik Rizvan, Yağısıyanın iqtaları olan Tel Başir və Şeyxüddeyrə (Şadır) yürüyərək buraları onun naiblərindən təslim aldı və Antakya yörələrinədək uzanan yağma axınlarında bulundu (Hicri Ramazan 489/Sentyabr 1096). Ardınca Yağısıyan, Məlik Rizvanın, qardaşı Duqaq üzərinə Dəməşqə bir səfərə hazırlandığını xəbər aldıqda dərhal gedib durumu Məlik Duqaq ilə atabəyi Tuğteginə xəbər verdi və Rizvana qarşı onları dəstəklədi. Qüvvələri ilə Dəməşqə yönələn Rizvan, Yağısıyanın Duqaqa yardıma getdiyini eşitdikdə şəhəri mühasirəyə almaqdan vaz keçdi və Dəməşq Məlikliyinə aid bölgələrdə yağma axınlarına girişdi. Duqaq, Tuğtegin və Yağısıyan buna əngəl olmaq üçün Hələb ordusunu yaxından izlədilər. Sonucda hər iki tərəf də bir savaşı gözə ala bilmədikdə Yağısıyan Antakyaya qayıtdı (Hicri Məhərrəm 490/Dekabr 1096 – Yanvar 1097).<br />
<br />
Daha sonra Məlik Duqaq qarşı hücuma keçdi; Hələb Səlcuqlu Məlikliyini hədəf alan səfərinə Yağısıyan da qatıldı. Yağısıyan, bu hərəkat sırasında əski iqtası olan Məarrat ən-Numanı Artuqoğlu Sökmənin naiblərindən təslim alaraq əhalini vergiyə bağladı. Rizvan və Duqaqın qüvvələri Qinnəsrində qarşı-qarşıya gəldikdə iki tərəf arasında edilən görüşmələrin birində Yağısıyan, Rizvanın səflərindəki Sökmənə istehza etmişdi. Sonucda edilən şiddətli savaşda özəlliklə Sökmənin qəhrəmanlığı sayəsində Duqaq ağır bir yenilgiyə uğradı, Yağısıyan da pərişan halda Antakyaya qayıtdı (Hicri 5 Rəbiülaxır 490/22 Mart 1097). Duqaq, Rizvanın üstünlüyünü qəbul etdi; Dəməşq və Antakyada xütbələrdə öncə Rizvanın adının zikr edilməsi barəsində anlaşmaya varıldı. Savaşın ardınca güman ki, Yağısıyanın da təsiri ilə Məlik Rizvanın, vəziri Cənahüddövlə Hüseyin ilə arası dəydi. Cənahüddövlənin Hələbdən ayrılıb öz iqtası olan Humusa getməsi üzərinə Yağısıyan, Hələbə gələrək yenidən Rizvanın xidmətinə keçdi və məlikliyin idarəsini üzərinə aldı. Bu arada Hələbdə hakimiyyətini davam etdirə bilmək üçün Fatimilərlə iş birliyi edən Rizvan, Misir Fatimi Xəlifəsi Müstə’li-Billah adına xütbə oxutduqda Sökmən kimi Yağısıyan da buna şiddətlə reaksiya göstərdi və sonunda xütbə yenidən Abbasi xəlifəsi adına oxundu (1097). Bunu təqibən Rizvan, yanında Yağısıyan və Sökmən bulunduğu halda keçmiş vəziri Cənahüddövlə Hüseyin üzərinə Humusa yürümək üçün Hələbdən ayrılaraq Şəyzərə gəldi. İslam dünyasının taxt qovğaları ilə çalxalandığı bu dönəmdə Anadolunu qət edən I Səlib Səfəri ordularının Yağısıyanın idarəsindəki Antakyaya yaxınlaşmaqda olduğu xəbər alındı. Yağısıyan dərhal Antakyaya qayıdıb Xaçlılara qarşı savaşmağı təklif etdi; fəqət öncə Diyarbəkir bölgəsini hakimiyyət altına almaq istəyən Sökmən ilə arasında anlaşmazlıq çıxdı. Rizvan isə Hələbə geri qayıtmağa qərar verdi.<br />
<br />
Yağısıyan, Şəyzərdən ayrılıb Antakyaya keçdi və Xaçlılara qarşı müdafiə hazırlıqlarına başladı. Bir yandan qala divarlarını gücləndirərkən, bir yandan da xristian əhalini, xəyanətlərindən çəkinərək şəhər dışına çıxardı. Hələb Məliki Rizvandan, Dəməşq Məliki Duqaq və Humus Əmiri Cənahüddövlədən, Suruç Əmiri Artuqoğlu Sökmən ilə Mosul Valisi Kürboğadan və civardakı digər əmir və bəylərdən yardım istədi. Məlik Rizvan bir miqdar qüvvə göndərdi isə də özü gəlmədi. Antakya önlərinə gələn Xaçlılar şəhəri mühasirə etdi (490/1097). Yağısıyan, Hələb və Dəməşqdən gələcək qüvvələri gözləyərkən kiçik birliklərlə davamlı olaraq Xaçlıların üzərinə hücumlar düzənləyib onları dağıtmağa çalışdı və böyük qəhrəmanlıqlar göstərdi. Mühasirə uzandıqca Səlib ordusu pis vəziyyətə düşdü, bir çox insan aclıqdan öldü. Bu arada Bərkyaruqun Mosul Əmiri Kürboğa idarəsində yardıma göndərdiyi birləşmiş Türk ordusu zamanında şəhərə yetişə bilmədi. Kürboğa öncə ilk Xaçlı Qraflığının qurulduğu Urfanı mühasirə edib almağa cəhd etdikdə üç həftə sürən uğursuz Urfa mühasirəsi Xaçlılara zaman qazandırdı. Bu arada Norman başçısı Bohemund, Yağısıyanın sərkərdələrindən Erməni əsilli Firuzun xəyanəti sonucunda şəhərə girməyi bacardı. Xaçlılar şəhərdə böyük bir qətliama girişərkən Yağısıyan qurtuluş ümidi qalmadığını görərək pərişan vəziyyətdə şəhərdən qaçdı. Fəqət ertəsi sabah, topladığı qüvvələrlə iç qalaya qapanan oğlu Şəmsüddövlənin dirəndiyini eşitdikdə çox peşman oldu. Dərin bir üzüntü içində bir dağ cığırında yol alarkən bayılaraq atından düşdü və ağır biçimdə yaralandı. Adamları onu təkrar atına mindirmək istədilərsə də ölmək üzərə olduğunu gördükdə buraxıb oradan uzaqlaşdılar. Bu əsnada civarda odun kəsməkdə olan bir Erməni Yağısıyanı gördü və öldürüb kəsik başını Bohemunda apardı; qarşılığında da böyük mükafat aldı. Hicri Rəcəb 491-də (İyun 1098) Antakyaya yetişib şəhəri mühasirə edən Kürboğanın ordusu qala divarları önündə edilən savaşı ordudakı əmirlər arasında çıxan anlaşmazlıq üzündən uduzduqda iç qaladakılar da təslim olmaq məcburiyyətində qaldı.<br />
<br />
<br />
<b>__________________________________________</b><br />
<b>Ebru Altan</b>Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-38206754155544206992014-09-07T09:34:00.000-07:002014-09-07T09:34:05.494-07:00Gəncə bölgəsində Oğuz-Türkmən tayfalarımız (1593)<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">Gəncə bölgəsində 1593-cü ilə aid Osmanlı təhrir dəftərində qeydə alınmış Oğuz-Türkmən tayfalarımız</span></b></div>
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKZrTY22BB-XlVmaSTkQtXkmj_UlFSMvey_ZyhXkryqbuDbLPZN-_GRaRWRHbMSJ6yd51-JhV9KyVmcx78GhKCLZfH8UnxCtZQ7V9ihmok9xSkl0wnGI3xSo59A0AXwnVHifjeVusoMRw/s1600/1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKZrTY22BB-XlVmaSTkQtXkmj_UlFSMvey_ZyhXkryqbuDbLPZN-_GRaRWRHbMSJ6yd51-JhV9KyVmcx78GhKCLZfH8UnxCtZQ7V9ihmok9xSkl0wnGI3xSo59A0AXwnVHifjeVusoMRw/s1600/1.jpg" height="640" width="438" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>Ahıstabad nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Canpaşalu, Qəzənfərlü, Qalalu, İbrahim Xəlifəlü, Kəsəmənli, Qılıçlu (Avşar), Molla Əhmədlü, Molla Hacılu, Pir Əhmədlü, Peyrəlü, Pir Aslan Xəlifə.<br />
<br />
<b>Alpavud nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Eyyublu.<br />
<br />
<b>Arasbar nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Qaradağlı Dizaq, Arab-i kiçik, Vəliyüddinlü.<br />
<a name='more'></a><br />
<b>Bərdə mərkəz nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Arablı, Aranlılar, Biçənək, Baharlu, Bolılu, Çiydəmlü, Dancırlu, Alıncalu, Kösəgir, Haqq Divanlu, Göləgir, Xızanlu, Hasan Abdallu, Qaradağlu, Qaramahilü, Küngənli, Oxçılu, Taylı Saralan, Taylı Yıvalan.<br />
<br />
<b>Çiləberd nahiyəsi; </b>Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Çölməkçi Qaradağlı, Kirlücəli.<br />
<br />
<b>Dağıstansınır nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Qara Alpavud, İzzəddinlü, Biçək, Qara Musalu, Porsuqlu, Qavurqalu (Dulqadir), Qızıl Hacılu.<br />
<br />
<b>Qarqar nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Əkinçi Urumlu (Rumlu), İncə Urumlu (Rumlu).<br />
<br />
<b>Gəncə mərkəz nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Biçənək, Çoralu Qadılu, Dördlü, Hasanlu, Qəmərlü, Qəsəbəlü, Kəndibəglü, Şəmsəddinlü (Dulqadir).<br />
<br />
<b>Xaçın nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Xocalı, Qadılu, Qalayçılar.<br />
<br />
<b>Həkəri nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Sorluq, Mollacan, Hacı Vacardıki, Hacı Tirnəgerd.<br />
<br />
<b>Həsənsuyı nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Dəliqaralı, Səcahaddinlü, Mikaillü, Şad Paşalu.<br />
<br />
<b>İncərud nahiyəsi; </b>Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Arasbar Bərgüşadlu, Dostulu, Əli Hasanbəglü, Molla Aslanlu, Molla Vələdlü.<br />
<br />
<b>Qaraağac nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Xəlil Fəxrəddin.<br />
<br />
<b>Kürəkbasan nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Çəgirlü, Qaraqoyunlu, Mahmudlu, Sarı Sabuncı, Çakırlu.<br />
<br />
<b>Sir nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Tur Hasanlu, Daruğalu, Əkələnlü, İbrahimbəglü, Qaraqoyunlu, Qaraca Muğan, Qıtada, Qozanlu, Qaraağaclu.<br />
<br />
<b>Şəmkir Arranı nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Avcılu (Şamlu), Qaraca Əmirlü, Axınçı, Molla Osmanlu, Yıvalı Qacarlı.<br />
<br />
<b>Şütür nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Məmməd Tahlu.<br />
<br />
<b>Tavus nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Qapanlu, Sablu.<br />
<br />
<b>Vərəndə nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Hacı Nuri, Xəlil İzzəddinlü, Qoç Taylu, Rühüddinlü, Vərəndəli.<br />
<br />
<b>Yevlaq nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Keçki.<br />
<br />
<b>Zəyəm nahiyəsi;</b> Bu nahiyədə yaşayan Türkmən tayfaları: Qara Yaqublu, Paşalu, Oryatlu, Sarılu, Sarılu Süleyman, Tatarlar, Yürəgir.<br />
<br />
<br />Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-68610450458992577312014-09-07T09:28:00.001-07:002014-09-07T09:28:49.970-07:00Oğuz qövmü...<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">«Oğuz qövmünün köçüb, çəkib yürümədiyi yol varmı, evini tutub oturmadığı yurd varmı?»</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3HHaDzEMUjYpf-T2iv0sJEcSfnrkpp952lJU9xBAPzlmnVs0eThX2P7LeHgf9BW13d87hDi4scxXKOLjbymBbP-IrO4GJm0axBBdIV5c59ggMui8o7_5Hv_UoBUGVb8s0nMF0VYj3WpA/s1600/1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3HHaDzEMUjYpf-T2iv0sJEcSfnrkpp952lJU9xBAPzlmnVs0eThX2P7LeHgf9BW13d87hDi4scxXKOLjbymBbP-IrO4GJm0axBBdIV5c59ggMui8o7_5Hv_UoBUGVb8s0nMF0VYj3WpA/s1600/1.jpg" height="640" width="420" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
___________________________________________________<br />
<br />
Əbülqazi Bahadur Xan (1603 — 1663), "Şəcəre-i Tərakimə" (Türkmənlərin Şəcərəsi)Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-72024196615985212722014-09-07T09:26:00.002-07:002014-09-07T09:26:39.563-07:00Şabranda Padar Türkləri, 1638-ci il<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">Adam Oleariusun qeydlərində Şabranda Padar Türkləri, 1638-ci il</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;"><br /></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4z59Ntm-p8chrBPkcAeX8iRW2hfQ_YDpFRKZfklradRyR9f2SxMDdY4xvHfcpqMimJYlxmY1ypqqlIAzJoCAEUre4XgwNVC3v_tNQ2Dtm39hC9uvcuGXiApzmooCw178_Mt6UwrI32Wk/s1600/Adam+Olearius+%E2%80%94+%C5%9Eabran+civar%C4%B1nda+Padarlar+haqq%C4%B1nda,+1633-1639.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4z59Ntm-p8chrBPkcAeX8iRW2hfQ_YDpFRKZfklradRyR9f2SxMDdY4xvHfcpqMimJYlxmY1ypqqlIAzJoCAEUre4XgwNVC3v_tNQ2Dtm39hC9uvcuGXiApzmooCw178_Mt6UwrI32Wk/s1600/Adam+Olearius+%E2%80%94+%C5%9Eabran+civar%C4%B1nda+Padarlar+haqq%C4%B1nda,+1633-1639.jpg" height="640" width="402" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;"><br /></span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;"><br /></span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<i>«Aprelin 3-də biz Şabranadək iki mil getdik və üç kiçik çaydan keçdik. Bu ətraflarda, dağlarda, Padar adlanan tayfa yaşayır; O [tayfa] yaman oğurluq və yağmaçılıqla məşğuldur və iki və ya üç günlük məsafədə ətrafa basqınlar düzənləyir. Gün ərzində onlardan bəziləri, bizim nə dərəcədə güclü olduğumuzu və qorunduğumuzu soraqlamaq üçün burada idilər.»</i><br />
<a name='more'></a><br />
______________________________________________________<br />
<br />
Alman səyyahı və alimi Adam Olearius 1633−1639-cu illər arasında Friedrich III von Schleswig-Holstein-Gottorf tərəfindən Səfəvilərə göndərilən elçi heyətinin tərkibində bölgəyə səfərdə bulunmuşdur. Oleariusun səfər qeydləri Almaniyaya qayıtdıqdan bir neçə il sonra, ilk olaraq 1647-ci ildə, daha sonra özünün redaktəsi ilə 1656-cı və nəhayət 1663-cü ildə çap edilmişdir. Adam Oleariusun kitabından götürülmüş yuxarıdakı parçada bizim üçün maraqlı olan, müasir Dəvəçi/Şabran ərazisinə uyğun gələn bu yerlərdə Padar Türk oymağının yurd tutmasının təsbit edilməsidir.Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-52816734822067340732014-09-07T09:23:00.003-07:002014-09-07T09:23:49.190-07:00Yazıçıoğlu Əlinin Səlcuq-nâməsində Oğuz Boyları və Damğaları (1436)<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">Yazıçıoğlu Əlinin 1436-cı ildə qələmə aldığı "Təvârix-i Âl-i Səlcuq" (Səlcuq-nâmə) adlı əsərində Oğuz Boyları və Damğaları:</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjbFMvoDWWWTBpvbF11o4zaugsyo7wWBmtFW3LgdBp5D_tcHkmLt9PT1TFkAchJXphPMIUTWWhDERawTSXyel06e1eGVR0H4OiGZ9JIGdq6gGDMylpIkwnUfdnMly-1izrjc4bnC5Dy1c/s1600/1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjbFMvoDWWWTBpvbF11o4zaugsyo7wWBmtFW3LgdBp5D_tcHkmLt9PT1TFkAchJXphPMIUTWWhDERawTSXyel06e1eGVR0H4OiGZ9JIGdq6gGDMylpIkwnUfdnMly-1izrjc4bnC5Dy1c/s1600/1.jpg" height="296" width="400" /></a></div>
<div>
<br /></div>
Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-58788302861539004572014-09-07T09:21:00.001-07:002014-09-07T09:21:56.914-07:00Qara-Qoyunlu ulusunun oymaqları<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">Qara-Qoyunlu ulusunun oymaqları</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_KAuJu7bKh7mtHoIW6Mz0SHe4rR2LcjvWI7cS3dGOIIQSGtwlJqMqPCu64yJ_mJS2Psv7rh4WDHcXkRq8XzGCF3ZlMl0T7c-cskISy540QMI2MIeLkJetBUTf7HJ565ylcl6L9Pk1dr8/s1600/Pedro+Teixeira+%E2%80%94+Qaraqoyunlular-The+History+of+Persia+1610+(1715).png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_KAuJu7bKh7mtHoIW6Mz0SHe4rR2LcjvWI7cS3dGOIIQSGtwlJqMqPCu64yJ_mJS2Psv7rh4WDHcXkRq8XzGCF3ZlMl0T7c-cskISy540QMI2MIeLkJetBUTf7HJ565ylcl6L9Pk1dr8/s1600/Pedro+Teixeira+%E2%80%94+Qaraqoyunlular-The+History+of+Persia+1610+(1715).png" height="640" width="395" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<b>a) Qara-Qoyunlu oymağı:</b><br />
<br />
Qara-Qoyunlu ulusunu ətrafında toplayaraq onun özəyini təşkil edən Qara-Qoyunlu oymağı, Türk etnologiyasında çox dəfə göründüyü kimi, idarəçi bir rol oynamaq surəti ilə qəbiləvi mahiyyətini itirmişdir. 15-ci və 16-cı yüzillərdə Anadolunun müxtəlif yerlərindəki Qara-Qoyunlu və Qaraca-Qoyunlu kimi adlar daşıyan oymaqların, bu oymaq ilə əqrəba olduqlarına dair dəlillərə sahib olmadığımız kimi, Gündoğu Anadolu və Azərbaycanda bəzi qalıqları zamanımızadək gələn tayfalar ilə bu tarixi oymaq arasında daha çox siyasi bir münasibətin varlığına işarə edə bilər.<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<b>b) Sə’dlü:</b><br />
<b><br /></b>
Qara-Qoyunlu oymağı ətrafında toplanaraq eyni addakı eli (ulus) meydana gətirən digər təşəkküllərə gəldikdə, bunların başında Sə’dlü oymağı gəlir. Bu oymaq daşıdığı adı 14-cü yüzildə (hər halda ortalarında və ya ikinci yarısının başlarında) onu idarə etmiş olan Sə’d adında bir boy-bəyindən almış olub, bu bəyin Qara-Qoyunlu ailəsi ilə qohumluğu olduğu anlaşılır. Çünki, İranlı müəlliflər Sə’din uşaqlarının Qara-Qoyunlu hökmdarlarının əmioğluları olduqlarını söyləməkdədirlər. Naxçıvan və Sürməli yörəsi (Osmanlı tarixçilərinin Sürməli çuxuru), Hafiz-i Əbrunun qeyd etdiyi kimi, bu oymağın əski yurdu idi. 15-ci yüzildən etibarən tarixlərdə tez-tez keçən və Səfəvilərin İrəvan və adı keçən məntəqələrdən mütəşəkkil bir uc əyaləti olan Çuxur-i Sə’d (Çuxr-i Sə’d) və ya Sə’d (Saat) Çuxuru bu qəbilənin adı və yurdu ilə ilgili olsa gərəkdir. Qara-Qoyunlu bəylərindən Qara-Məhəmməd və oğlu Qara-Yusif ilə bəylik davası üçün mücadilə edən və Misirli tarixçilər tərəfindən Qara-Məhəmmədin qardaşının oğlu olduğu söylənən, Pir yaxud Qara-Həsənin bu oymağın başı olması mümkündür. Bu xüsusiyyət nə olursa olsun Sə’dlü oymağı haqqında bildirilməsi gərəkli xüsusdur, onun Qara-Qoyunlu ulusunu təşkil edən ən qüvvətli iki qəbilədən biri olması və Qara-Qoyunluların siyasi uğurlarında önəmli bir rol oynamış olmasıdır. Qara-Qoyunlu dövlətinin yıxılmasından sonra bu oymaq da digər təşəkküllər kimi, ilk öncə Ağ-Qoyunluların sonra da Səfəvilərin xidmətində bulunmuş, fəqət əski əhəmiyyətini davam etdirə bilməmişdir.<br />
<br />
<br />
<b>c) Baharlu:</b><br />
<br />
Qara-Qoyunlu dövlətinin əsl dirəyini təşil edən iki oymaqdan digəri də bu təşəkküldür. Bu oymaq adının, Minorskinin irəli sürdüyü kimi, Həmədan civarındakı Bahar qalasından gəlmiş olması çox mümkündür. Çünki, çox yuxarıda da işarə edildiyi kimi, bu oymağın yurdu Həmədan bölgəsində idi. Hətta Qara-Qoyunlulardan sonra Səfəvilər çağında belə bu bölgə Baharlu oymağının ünlü başçısı Əli Şəkər Bəyin adı ilə anılırdı. Baharlu bəyləri qız verib almaq surəti ilə Qara-Qoyunlu xanədanı ilə qudalıq qurmuşlar və bu dövlətin ən böyük əmirlərindən olmuşdurlar. Münəccim-Başı, Qara-Qoyunlu bəylərinin bilavasitə bu oymaqdan çıxdığını yazırsa da, bu, onun Baharlu ilə Baranlu adlarını bir-birinə qarışdırmasından irəli gəlmiş olsa gərəkdir.<br />
Qara-Qoyunlu dövlətinin yıxılmasından sonra bu oymağın önəmli bir qismi Ağ-Qoyunlulara tabe olmaq istəməyərək Xorasana getmiş və Teymurlulara sığınmışdır. Oymağın o zaman başında bulunan Əli Şəkər Bəy oğlu Pir Əli, qardaşları Bayram və Yar-Əli və bacısından doğulan Cahan-Şahın nəvəsi İbrahim olduğu halda ilk öncə Sultan Mahmudun sonra da Hüseyin Bayqaranın xidmətinə keçmişdir. Uzun Həsən Bəy bu oymağın fəsad çıxarmasından daima qayğı duyduğundan onun özünə təslim edilməsini çoxca dəfələr Hüseyin Bayqaradan istəmiş, fəqət müsbət bir cavab ala bilməmişdir. Gerçəkdən Uzun Həsən Bəyin Baharlulardan əndişə etməkdə nə qədər haqlı olduğu sonralar anlaşılmışdır. Əli Şəkər Bəyin oğulları çox keçmədən ilk öncə Əbu-Səidin Hisar-i Şadman hakimi Şah Mahmud, sonra digər oğlu Əbu-Bəkir Mirzə ilə birləşmişlər və Xorasanda Teymurlu şahzadələri arasındakı çəkişmələrə qarışmışdırlar. Uzun Həsən Bəyin ölümündən faydalanaraq Qara-Qoyunlu dövlətini diriltmək istəyən Baharlu bəyləri Əbu-Bəkir Mirzə ilə birlikdə hicri 884-cü (1479) ildə Sistan və Bəm yolu ilə Ağ-Qoyunlulara tabe olan Kirmanı istila etmişdirlər. Yanlarında yegənləri olan Cahan-Şahın nəvəsi və Məhəmmədi Mirzənin oğlu İbrahim də vardı. Bunlar Kirmanı asanca ələ keçirdikdən sonra Farsı da almaq istəmişlərsə də Ağ-Qoyunlu hökmdarı Sultan Yaqub tərəfindən üzərlərinə göndərilən ünlü Mosullu Sufi Xəlil Bəyə müqavimət edə bilməyərək Cürcana getmişdirlər. Fəqət orada Hüseyin Bayqara bir basqınla onları ələ keçirmişdir. Hüseyin Bayqara Pir Əli Bəyin gözlərinə mil çəkdirmiş, qardaşı Bayramı da Əbu-Səidin oğlu Əbu-Bəkir Mirzə ilə bərabər öldürtmüş və Cahan-Şahın nəvəsini də həbsə atdırmışdır.<br />
Bu olaydan sonra Baharlu oymağı, yenə Xorasanda qalmış və bir qismi Baburun Hindistan səfərinə qatılmışdır. Əkbərin sevimli xan-xananı ünlü Bayram Xan, Əli Şəkər Bəyin nəvələrindən olduğu kimi, 16-cı yüzildə Dekanda Qütbşahilər dövlətini quran Sultan Qulu da Baharlu oymağından idi. Hətta Qütbşahi xanədanı tərəfindən yazdırılmış olan xüsusi tarixlərdə Qara-Qoyunlu oymağına da yer verilmiş olduğu qaynaqlar bəhsində görünmüşdü. Baharlu oymağının Hindistana getməyərək İranda qalan qismi Ağ-Qoyunlu və sonra da Səfəvi xidmətində bulunaraq qəbiləvi varlığını uzun bir sürə qorumuşdur.<br />
<br />
<br />
<b>d) Duharlu:</b><br />
<br />
Bu oymaq əskidən bəri Ərzurum-Bayburd yörəsində yaşayırdı. Əbu-Bəkr-i Tehraninin bir qeydindən, bu oymağın başçılarından Yusif Bəyin Trabzon İmperatoru ilə etdiyi bir savaşda şəhid düşdüyünü və Ağ-Qoyunlu əmiri Tur Əli Bəyin Trabzon ölkəsinə yürüyərək Yusif Bəyin intiqamını aldığını öyrənirik. Bu hadisə 14-cü yüzilin birinci yarısının sonlarında baş vermiş olsa gərəkdir.<br />
Qara-Yusif və İsgəndər Bəy çağlarında Duharlu oymağının başında Pir Əhməd Bəy vardı. Qara-Qoyunlu siyasi fəaliyyətində önəmli bir rol oynayan bu oymaq, özəlliklə Bayburda malik olmuş və sonra Ağ-Qoyunlu xidmətində bulunmuşdur. Bəkir Bəy və Məhəmməd Bəy Duharlu, Ağ-Qoyunlu hökmdarı Sultan Xəlil dövrü bəylərindən olub, Diyarbəkirdə Xəlilə üsyan edərək Təbrizə yürüyən şahzadə Yaquba qatılmışdırlar. Ağ-Qoyunlulardan sonra Duharlu oymağı yenə Ərzurum yörəsində qalmış və bəylərinə Osmanlı dövləti tərəfindən timarlar verilmişdir. Osmanlı əsərlərində bu təşəkkülün adı Tokarlu şəklində yazılmaqdadır.<br />
<br />
<br />
<b>e) Qaramanlu:</b><br />
<br />
Bu oymağın adını Qara-Yusif ilə çağdaş olan Gəncə və Bərdə hakimi Əmir Qaramandan aldığı anlaşılır. Əmir Qaraman Qara-Yusifin son illərində onun bəylərbəyisi idi. Bəzi əsərlərdə ona sadəcə Qara deyilməkdədir. Əmir Qaraman, Qara-Yusifin ölümündən sonra çox yaşamamış və başında bulunduğu oymaq ilə sahibi olduğu yerləri oğulları idarə etmişdir.<br />
Son Qara-Qoyunlu hökmdarı Həsən Əli, Uzun Həsən Bəy tərəfindən darmadağın edildikdən sonra bu oymağın yanına qaçmışdı.<br />
Qaramanlu oymağı, güman ki, Ağ-Qoyunlulardan etibar görmədiyi üçün Şeyx Cüneyd və oğullarının tərəfdarları arasına qatılmış və Səfəvi dövlətinin qurulmasında rol oynamışdır. Şah İsmayılın bəylərindən Bayram Bəy başda olmaq üzərə Səfəvi çağında bu təşəkküldən bir çox əmirlər çıxmışdır.<br />
Bu gün Quzey Azərbaycanda, özəlliklə Gəncə və Bərdə bölgəsindəki Qaraman və Qaramanlu yer adları, bu oymağa aid xatirələrdir.<br />
<br />
<br />
<b>f) Alpavut (Alpağut):</b><br />
<br />
Daşıdığı ad, “tək başına düşmana hücum edən” mənasına gələn bu oymaq, Qara-Qoyunlu ulusunun ən önəmli təşəkküllərindən biridir. Qara-Yusif çağında Həmədan bölgəsinin bu oymağın bəylərinin əlində olduğunu görürük, İsgəndər çağında Alpavutların başında Yaqub Bəy vardı ki, sonra Cahan-Şah tərəfinə keçmiş və oğulları da yenə onun zamanında mühüm məmuriyyətlərdə bulunmuşdurlar. Bunlardan biri Cahan-Şahın Bağdad valisi Tavaçı Pir Məhəmməd Bəydir ki, hicri 873-cü (1469) ilin ortalarında vəfat etmişdir.<br />
Alpavut oymağı Qara-Qoyunlulardan sonra Ağ-Qoyunlu ulusuna daxil olmuşdur. Pir Məhəmməd Bəy Alpavut, Uzun Həsən Bəy və oğlu Sultan Xəlilin böyük əmirlərindən biri idi. Hacı Bəy adlı digər bir Alpavut bəyi də Fars valisi Əlvənd Mirzənin məiyyətində bulunmuşdur.<br />
Səfəvilər çağında Alpavut təşəkkülünün Sə’d-Çuxuru və Şirvan dolaylarında yaşadığını görürük.<br />
Alpavutlar, Qaramanlılar kimi, Azərbaycanda, özəlliklə Bərdə ətrafında yerləşmişdirlər.<br />
<br />
<br />
<b>g) Çəkirlü (Câkirlu):</b><br />
<br />
Bu qəbilənin adı Farsca əsərlərdə Câkirlu, Türkcə əsərlərdə Cəkirlü, Çəkirlü şəklində yazılmaqdadır. Adını Cəlayirli çağı əmirlərindən Əmir Câkirdən aldığı anlaşılır. Əmir Câkir Teymurun İranı fəth etməsi üzərinə onun tabeliyinə keçən əmirlərdən biri idi. Câkir çox keçmədən vəfat etmiş və yerinə oğlu Bistam keçmişdir. Teymur, nəvəsi Ömər Mirzə b. Miranşaha Azərbaycanı həvalə etdiyi zaman Bistam, Çalıq, Tizək kimi Azərbaycan əmirlərini onun məiyyətinə vermişdi. Aşağıda bəhs ediləcəyi üzərə, Qara-Yusif, Teymurun ölümü üzərinə Misirdən Azərbaycana gəlib Əbu-Bəkir Mirzəni yendikdən sonra Bistam Bəy məiyyətində qardaşları Mənsur və Məsum ilə oğlu Əxi Fərəc olduğu halda Qara-Yusifin yanına gəlmiş və onun xidmətinə keçmişdir. Bistam Bəy Qara-Qoyunlu bəyinin Əbu-Bəkirlə etdiyi ikinci savaşda və ondan sonrakı müharibələrdə bulunaraq Qara-Yusifin Azərbaycana qəti olaraq yerləşməsində önəmli xidmətlər göstərmiş və buna mükafat olaraq də əmir ül-üməralıq mövqeyinə nail olmuşdur.<br />
Bistam Bəy ailəsi tərəfindən idarə edilən və atası Câkirə nisbətlə Câkirlu deyilən oymaq əskidən bəri Ərdəbil ətrafında yurd tutmuşdu. Bu təşəkkül Ağ-Qoyunlular çağında da varlığını qorumuşdur. Bu dövrdə Câkirlu oymağının başında Bistamın nəvəsi və Bəyazid Bəyin oğlu Ömər Bəy vardı ki, Otluq-Beli savaşında Osmanlı ordusuna əsir düşmüş, fəqət Fateh tərəfindən sərbəst buraxılmışdır. Ömər Bəy, Sultan Yaqub zamanında da öndə gələn əmirlərdən idi.<br />
Şah İsmayıl hərəkətə keçdiyi ərəfədə Câkirlüların başında Sultan Əli Bəy bulunurdu. Bu oymaq Səfəvilər çağında da varlığını sürdürmüş, fəqət bütün Qara-Qoyunlu təşəkkülləri kimi, ikinci və ya üçüncü dərəcədə bir mövqeyə sahib olmuşdur.<br />
İbn Ərəbşahın sözlərindən Câkirluların Kürd əsilli olduqları anlaşılır.<br />
<br />
<br />
<b>h) Ayinlü</b><br />
<br />
Bu qəbilənin yaşadığı yerin, bəzi işarələrə görə, Gündoğu Anadoluda olduğu anlaşılırsa da, bu bölgənin harasında bulunduğu bilinə bilmir.<br />
İstər Diyarbəkriyyədə, istərsə də ondan nəqlən Əhsən-ül-təvarixdə oymağın adı Âyinlu şəklində yazılmışdır. Qara-Yusif dövründəki böyük əmirlərdən Bəyazid Bəy, bu oymaqdan idi. Cahan-Şah çağında isə Ayinlü təşəkkülünün başında əmir-i divan Ərəbşahın bulunduğunu bilirik. Ayinlülər da Kürd əsilli idilər.<br />
<br />
<br />
<b>i) Hacılu:</b><br />
<br />
Adı ancaq Diyarbəkriyyədə keçməkdədir. Ağ-Qoyunlu bəyi Qara-Yülük Osman ilə mücadilə etməkdə olan Ərzincan valisi Pir Ömərə Qara-Yusif tərəfindən yardıma göndərilən əmirlər arasında Əmir İlyas-i Hacılu da vardı. Qara-Yusifin demək olar bütün səfərlərində yanında bulunmuş olan İlyas adlı bir əmir tanıyırıq. Hafiz-i Əbru bir yerdə bu Əmir İlyası Düyər boyuna mənsub bir şəkildə göstərir. Bu İlyas-i Hacılu ilə İlyas-i Düyərin eyni şəxs və Hacılu oymağının Düyərlərin bir qolu olması mümkündür. Çünki, Hacılu qəbiləsi Kərkük-Ərbil tərəflərdə yaşamaqda olduğu kimi, Düyərlərdən bir qolun da eyni bölgədə yurd tutmuş olduqlarını bilirik.<br />
<br />
<br />
<b>j) Ağacəri:</b><br />
<br />
Ağacərilərin 13-cü yüzildə Maraş bölgəsindəki ormanlarda yaşadıqları məlumdur. Bu Türkmən topluluğundan bir qol, hələ Qara-Məhəmməd çağında Qara-Qoyunlular ilə işbirliyi etmiş və iki təşəkkülün başçıları arasında qohumluq yaradılmışdır. Qara-Məhəmmədin Tatar Xatun adını daşıyan bacısı, Ağacəri başçısına verilmişdir ki, bundan Ağacəri başçısının Həsən Bəy adlı oğlu doğulmuşdu. Ağacərilərdən Hüseyin Bəy isə, İsgəndər Mirzənin ən sadiq əmirlərindən olub, onun Əlincək qalasında qətli üzərinə oğlu Qubadı qalada bulunan digər bəylərlə birlikdə Qara-Qoyunlu hökmdarı elan etmişdi. Yenə ağacərilərdən Əli Bəy, Cahan-Şahın əmirləri arasında görünməkdədir.<br />
Bu gün İranda Kuh-giluyədə yaşayan və sayları iki min evə çatan Ağacərilər, şübhəsiz bu Qara-Qoyunlu Ağacərilərin nəvələridir.<br />
<br />
<br />
<b>k) Düyər:</b><br />
<br />
Bu Oğuz boyunun da Qara-Qoyunlu dövlətinin siyasi fəaliyyətinə qatılmış olduğunu görürük. Lakin Düyərlər doğrudan doğruya Qara-Qyunlu ulusuna daxil olmayaraq Suriyada ayrı bir təşəkkül halında qalmışdırlar. Düyərlərin Qara-Qoyunlu siyasi fəaliyyətində oynadıqları rollar, bu boya dair olan məqaləmizdə bəhs edilmişdir.<br />
<br />
<br />
<b>l) Bayramlu:</b><br />
<br />
Adını Xoy şəhərinə sahib olan Bayram Bəydən almışdır. Bayram Bəy, Qara-Qoyunlu hökmdarı Qara-Yusifin əmirlərindən idi. Özündən sonra oğlu Şəhsuvar Bəy, Cahan-Şahın divan-bəyi olmuşdur.<br />
Bu sayılanlardan başqa Azərbaycan, Gündoğu Anadolu və İraq-i Ərəbdəki bəzi şəhər və qalaların hakimləri də özəlliklə Qara-Qoyunlu dövlətinin parlaq çağlarında bu dövlətin əmirləri arasına girmişdirlər. Bunlar, başlıca Urmiya hakimi Cəlaləddin Dizək, aydın, Çalıq, Tanrı-Vermiş, Əli Paşa, İsa Bəy, Əsəd, Busat, Sultan, Qara-Qoç, Dursun, Birsun v.s. idilər. Hafiz-i Əbru yuxarıda adları keçən əmirlərdən Əsəd və Busatın Qara-Yusifin əqrəbasından olduqlarını söyləyir. Bu əmirlərdən əksəriyyəti də Türkmən mənşəli idilər. Lakin bunların başında bulunduqları Türkmən oymaqlarından çoxunun adlarını bilə bilmirik. Burada bu xüsusu da qeyd etmədən keçməyək ki, Qara-Qoyunlu ulusu təşəkkül baxımından Ağ-Qoyunlu ulusuna nəzərən daha sərbəst kimi görünməkdədir. Qara-Qoyunlu ulusunu meydana gətirən oymaqlar arasındakı bağlar, Ağ-Qoyunlulardakı təkin sıx deyildir. Bu sonuncularda imperatorluğun qurulmasından öncə oymaqların çoxu bərabərcə, yəni el halında qışlaq və yaylağa gedərdilər.<br />
<br />
<br />
<b>m) Qara-Qoyunlu ulusuna tabe Kürd təşəkkülləri:</b><br />
<br />
Qara-Qoyunlu dövlətinə, bəhs edilən Türk oymaqlarından başqa, bir çox Kürd tayfaları da tabe idilər. Bunların başlıcaları Süleymani, Zırki, Mahmudi və b. tayfalarıdır. Bunlardan bəziləri hələ Qara-Məhəmməddən etibarən Qara-Qoyunluların tabeliyində bulunurdular. Qara-Məhəmməd, Gündoğu Anadoludakı dağlarda yaşayan Kürdləri ətrafına toplayaraq onları, Teymurun qüvvələri ilə etdiyi savaşlarda iştirak etdirmişdir.<br />
<br />
Qara-Qoyunlular xidmətlərində istifadə etmək üzərə ayrıca Kürd tayfalarından əlli min evlik bir el vücuda gətirmişdirlər ki, buna Qara-Ulus adı verilmişdir. Bu elin daşıdığı qara sifətinin, onun qövmi mənşə və siyasi vəziyyəti ilə əlaqəli olduğunu, yəni bu sifətin tabeliyi ifadə etdiyini böyük ehtimalla düşünməkdəyik. Çünki, Qara-Ulusun bir deyim olaraq məhkum zümrələrə verildiyi, həqir və zəlil mənasında istifadə edildiyi haqqında, başda şəxsən Qara-Ulusa aid məlumatın ilk və ən əski qaynağı olan Diyarbəkriyyədə olmaq üzərə qüvvətli dəlillər vardır. Gerçəkdən də Ziya Gökalp bu dəlillərin bəzilərindən xəbərdar olmadığı halda bu Qara-Ulusun bir tabelik ifadə etdiyini söyləmişdi.<br />
Qara-Ulus, Qara-Qoyunlular çağında İraqda yaşayırdı. Əbu-Bəkr-i Tehraninin sözlərinə görə Cahan-Şah, oğlu Bağdad valisi Pir-Budağı cəzalandırmadan öncə onun əmrinə verilmiş olan Qara-Ulusu Azərbaycana köçürmüşdür. Lakin Qara-Ulusun təşəkküllərindən hamısının Azərbaycana getmədiyi və ya sonradan bir qisminin geri döndüyü anlaşılır. 16-cı və 17-ci yüzillərdə Qara-ulus tayfalarından bir qismi Həmədan yörəsində, bir qismi də eyni yüzillərdə İraq və Güneydoğu Anadoluda məskun idi. Bu gün belə, Qara-Ulusun hələ oturaqlaşmamış qalığına İraqda rast gəlinməkdədir.<br />
<br />
<b><br /></b>
<b>__________________________________________________</b><br />
<b>Faruk Sümer</b>Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-23328970726191429022014-09-07T09:15:00.003-07:002014-09-07T09:15:32.665-07:00Əbdürrəhim Xan Baharlu-Türkman<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">Əbdürrəhim Xan Baharlu-Türkman</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Xan-i Xanan Mirzə Əbdürrəhim Xan (ö. 1627)</i></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<b>Baburlular çağında alim və şairlərin qoruyucusu olaraq şöhrət qazanmış dövlət adamı və sərkərdə</b></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEirnEWHgHe9M8NJQDERisBV21lL6555ybi4xd53VRwFYu_LPbbf8SA7hPfKwz2e3egTXYRzGBb1AdBk_amv8itUEmgiwiPISCamfKSntoWACEApK3xGrpYUVP0HqVqn_jt6NPNGyr1sFTY/s1600/%C6%8Fbd%C3%BCrr%C9%99him+Xan+Baharlu-T%C3%BCrkman.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEirnEWHgHe9M8NJQDERisBV21lL6555ybi4xd53VRwFYu_LPbbf8SA7hPfKwz2e3egTXYRzGBb1AdBk_amv8itUEmgiwiPISCamfKSntoWACEApK3xGrpYUVP0HqVqn_jt6NPNGyr1sFTY/s1600/%C6%8Fbd%C3%BCrr%C9%99him+Xan+Baharlu-T%C3%BCrkman.jpg" height="192" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />
1556-cı ildə Lahorda doğulmuşdur. Qaraqoyunluların önəmli oymaqlarından Baharlu Türkmənlərinə mənsubdur. Atası Bayram Xan, Xan Baba ləqəbi ilə ünlü idi. Bayram Xan, Qucaratın Patan şəhərində bir Əfqan tərəfindən öldürüldükdə, 1562-də Cəlaləddin Əkbərin sarayına aparıldı və orada yetişdi. Cəlaləddin Əkbərin himayəsində uzun sürə Qucaratda bulunan Əbdürrəhim, Səmal Meydan Savaşında başçılığı altındakı Baburlu mərkəz qüvvələri ilə asi Bayqara Mirzəni məğlub etdi. 1576-da Vəzir Xan Herəvinin nəzarətində “mir-i ərzlik”lə Qucarat valiliyinə təyin edildi. Bir sürə Şahzadə Səlimin atalığını etdi; bu arada Qucarat Sultanı III Müzəffərin yola gətirilməsində səyləri göründü. Sarkiç və Nadot zəfərlərindən sonra da atası kimi “xan-i xanan”lığa yüksəldildi. 1588-də Kanpur, 1591-də Multan valiliklərində bulundu və Sindin Arğunlu hakimi Canıbəg məsələsinin həll edilməsində önəmli rol oynadı. Nurəddin Cahangir çağında (1605 – 1627) Şahzadə Xürrəm ilə birlikdə Dekanda qalan Əbdürrəhim, Dehliyə qayıtdıqdan bir müddət sonra vəfat etdi. Dehlidə Əmir Xosrov-i Dəhləvinin şeyxi Nizaməddin Övliyanın türbəsi yanına dəfn edildi.<br />
<a name='more'></a><br />
Zəki, qabiliyyətli bir sərkərdə və dövlət adamı olan Əbdürrəhim, eyni zamanda yaxşı təhsil almışdı. Atası kimi geniş bir mədəniyyətə sahib olub Ərəbcə, Farsca və Hindcəni çox gözəl danışır, yazır və bu dillərin birindən digərinə tərcümə edə bilirdi. Qaynaqlarda Qərb dillərinə də aşina olduğu qeyd edilməkdədir. Şeirlərində Rəhim təxəllüsünü istifadə etmişdir. Cəlaləddin Əkbərin əmri və arzusu üzərinə, Baburun Türkcə xatiratını Vaqiat-i Baburi adı ilə Farscaya çevirmişdir. Sünni olmaqla birlikdə Şiələrə və ayrıca Sufilərə qarşı olduqca yumşaq bir siyasət yürütmüşdür. Son dərəcə cömərd olub alim, sənətkar və şairləri qorumuş, sarayı sanki bunların axınına uğramışdır. Təbəqat-i Əkbərinin yazarı Nizaməddin Əhmədi himayə etmiş və ona bəxşilik vəzifəsini vermişdir. Əbdülbaki-i Nihavəndi də Məsair-i Rəhimisini onun adına qələmə almışdır.<br />
<br />
<br />
<b>___________________________________________</b><br />
<b>Enver Konukçu</b>Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-92048301436268876342014-09-07T09:12:00.000-07:002014-09-07T09:12:55.563-07:00Səlcuq öncəsi Türk əmirlərindən Arslan əl-Bəsasiri<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">Səlcuq öncəsi Türk əmirlərindən Arslan əl-Bəsasiri</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Əbü’l-Haris Arslan b. Abdillah əl-Müzəffər (ö. 451/1060)</i></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<b>Büveyhilərin son dövründə yaşamış bir Türk sərkərdəsi</b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEizMcp_xnnGLE0hNs2sM0zl_seUSng8-nBnCPVidcxbm64FTQBfyKddqyGQVNP7BZMx2cd7ljuk4Xazbj027VL4eKMaP-sxGJ1R9gFT_hyMO9iykPNzyaCD7AXctfyCiQHhVa_VdwEW7so/s1600/Arslan+%C9%99l-B%C9%99sasirinin+dinarlar%C4%B1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEizMcp_xnnGLE0hNs2sM0zl_seUSng8-nBnCPVidcxbm64FTQBfyKddqyGQVNP7BZMx2cd7ljuk4Xazbj027VL4eKMaP-sxGJ1R9gFT_hyMO9iykPNzyaCD7AXctfyCiQHhVa_VdwEW7so/s1600/Arslan+%C9%99l-B%C9%99sasirinin+dinarlar%C4%B1.jpg" height="400" width="356" /></a></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: left;">
İlk ağasının Fars bölgəsindəki Bəsa (Fəsa) şəhərindən olması nədəniylə Bəsasiri nisbəsini almışdır. Büveyhi əmirlərindən Bəhaüddövlənin azad edilmiş qulamı olmaqla bərabər əsas şöhrətini Cəlalüddövlə çağında qazanmışdır. Büveyhi Əmiri əl-Məlikü’r-Rahim Xosrov Firuz zamanındakı (1048 – 1055) qarışıqlıqlar əsnasında əmin-amanlığın və sakitliyin təmin edilməsində önəmli rol oynadı və Bağdad hərbi valiliyinə təyin edildi. Bəsasirinin güclü bir müxalifi olan Abbasi Vəziri Rəisürrüəsa İbnü’l-Müslimə, Toğrul Bəy ilə əlaqə saxlayırdı. Bəsasiri onu Toğrul Bəyə bağlı Oğuzlarla iş birliyi etməklə suçlayırdı. Vəzir isə Bəsasirini Fatimi Xəlifəsi Müstənsir-Billah adına fəaliyyətdə bulunmaqla ittiham edərək onu ordudakı Türklərin və Xəlifə əl-Qaim Biəmrillahın gözündən salmağa müvəffəq oldu. Bu sırada Xəlifə Qaim-Biəmrillahın dəvətini qəbul edən Toğrul Bəy, görünüşdə həcc fərzini yerinə yetirmək, əslində isə Suriya və Misirə hakim olan Fatimi Dövlətini aradan götürmək qayəsi ilə Bağdada gəldi (18 Dekabr 1055). Bəsasiri şəhərdən uzaqlaşıb Hillə Əmiri Dübeysin yanına sığınmaq məcburiyyətində qaldı; çox keçmədən də oradan ayrılaraq Rəhbəyə getdi və Fatimilərdən yardım istədi. Fatimi xəlifəsi ona Rəhbə valiliyini verərək hərbi yardım göndərdi. Bəsasiri bundan sonra Səlcuqlularla mübarizəyə girişdi və Məzyədilərdən Dübeys b. Əli ilə birlikdə hərəkətə keçərək Qutalmış və Mosul hakimi Qüreyşin başçılığındakı bir ordunu Sincarda məğlub etdi (9 Yanvar 1057). Daha sonra Mosulu da ələ keçirərək xütbəni Fatimi Xəlifəsi Müstənsir-Billah adına oxutdu. Toğrul Bəy buna qarşılıq verməkdə gecikmədi; 19 Yanvar 1057-də Bağdaddan ayrılaraq Mosul üzərinə yürüdü və şəhəri zəbt etdi (May 1057).<br />
<a name='more'></a></div>
Bəsasiri isə Rəhbəyə çəkildi. Digər yandan Səlcuqlu taxtını ələ keçirmək istəyən İbrahim Yınal da bəsasiri ilə iş birliyi edərək Fatimilərin dəstəyini aldı. Toğrul Bəyin Bağdaddan ayrılması üzərinə Bəsasiri Bağdada girərək xütbəni Fatimi Xəlifəsi Müstənsir-Billah adına oxutdu (Yanvar 1059). Abbasi Xəlifəsi Qaim-Biəmrillah və vəziri İbnü’l-Müslimə, o ərəfədə Bəsasirinin müttəfiqi olan Ukayli Əmiri Qüreyşin himayəsinə keçdilər. Qüreyş xəlifəni, Fərat üzərindəki Hadisətü Ânə Qalası hakimi olan yegəni Müharişin yanında qoymağı uyğun gördü. Bəsasiri İbnü’l-Müslimənin ona təslim edilməsində israr etdi və onu qorxunc işgəncələrlə öldürtdü (29 Zilhiccə 450/16 Fevral 1059). Daha sonra Vasit və Bəsrəni də ələ keçirdi.<br />
<br />
Bəsasirinin çox keçmədən Fatimilərlə arası dəydi. Bu arada Toğrul Bəy də İbrahim Yınala qarşı böyük bir zəfər qazandı (İyul 1059). Səlcuqluların istəyi üzərinə Xəlifə Qaim-Biəmrillah, Mühariş tərəfindən Bağdada göndərildi. Daha öncə, adına xütbə oxudub pul kəsdirməsi və Qaim-Biəmrillahı yenidən vəzifəsinə geri qaytarması şərti ilə Bağdadda qalması üçün Toğrul Bəyin ona etdiyi təklifi rədd edən Bəsasiri, onun Bağdada hərəkətini öyrəndikdə şəhəri tərk edib (14 Dekabr 1059) Dübeysin yanına sığındı. Xumar Tegin Tuğrainin idarəsindəki Səlcuqlu atlıları Bəsasirinin arxasınca yetişdilər. Edilən şiddətli savaşda Bəsasiri ələ keçirildi və Kufə yaxınındakı Səqyülfüratda öldürüldü (11 Zilhiccə 451/18 Yanvar 1060).<br />
<br />
<b><br /></b>
<b><br /></b>
<b>_________________________________________</b><br />
<b>Erdoğan Merçil</b>Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-19690689632078664862014-09-07T09:09:00.000-07:002014-09-07T09:09:20.063-07:00Marağa Atabəyi Ağsunqur əl-Əhmədili<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">Marağa Atabəyi Ağsunqur əl-Əhmədili</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
(ö. 527/1133)</div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div style="text-align: center;">
<b>Rəvvadi xanədanından olan və Azərbaycanda Marağa ilə çox güman digər bəzi yerləri idarə etmiş Səlcuqlulara bağlı İbrahim oğlu Əmir Əhmədilin məmlükü</b></div>
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3dhw69VpkThbYl7NBn9w80Q5BTDTDJaKAgyCe0cXa2WjSEpXEU4H-nZVuX8uBaxkSdVCFljF-DKCRHPfLJrZoNWpC8Kepr6hlLavf3r2PcebTvB8L2hoscUVDMDS023VHMCJ3EPYjmkc/s1600/1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3dhw69VpkThbYl7NBn9w80Q5BTDTDJaKAgyCe0cXa2WjSEpXEU4H-nZVuX8uBaxkSdVCFljF-DKCRHPfLJrZoNWpC8Kepr6hlLavf3r2PcebTvB8L2hoscUVDMDS023VHMCJ3EPYjmkc/s1600/1.png" height="400" width="390" /></a></div>
<a name='more'></a><br />
<br />
<br />
Əhməd Kəsrəvi, Ağsunquru Əhmədilin oğlu olaraq göstərmiş, eyni xəta Z. Vəlidi Toğan tərəfindən də təkrarlanmışdır. Ağsunqur, ağasının Bağdadda Batinilər tərəfindən öldürülməsi üzərinə (509/1116) onun sahib olduğu yerləri əl keçirdi və Rəvvadi xanədanına son verdi. Sahib olduğu bəzi məziyyətlər və əsgərlərinin çoxluğu sayəsində siyasi baxımdan güc qazanan Ağsunqur, Sultan Mahmud tərəfindən oğlu və vəliəhdi Davuda atabəy təyin edildi.<br />
<br />
Ağsunqur, Sultan Mahmudun ölümü və yerinə qardaşı Toğrulun keçməsi üzərinə (1132), böyük əmirlərdən Yarınquş əz-Zəkəvi və aralarında əski Fars hakimi Qaracanın iki oğlunun da bulunduğu bəzi kimsələrlə birlikdə taxtı əldə etmək üçün Davudu hərəkətə keçirdi. Fəqət iki tərəf arasında meydana gələn savaşda Davudun qüvvələri yenildi; Davud, Ağsunqur tərəfindən savaş meydanından uzaqlaşdırıldı (1132). Davudun uğursuzluğu üzərinə Toğrulun qardaşı Məsudun xidmətinə girən Ağsunqur, Toğrulun üzərlərinə yürüdüynü xəbər aldıqda Məsud ilə birlikdə Bağdada çəkildi. Daha sonra hazırlıqlarını tamamlayaraq Məsud ilə bərabər Azərbaycana qayıtdılar. Toğrulun Azərbaycanda naib olaraq qoyduğu Qarasunqur onlara qarşı dura bilməyəcəyini görərək Zəngana çəkildi. Toğrulun əmirlərindən Eynüddövlə Xarəzmşah ilə Bulaq Ərdəbilə, Hacib Tatar da Urmiya Qalasına sığındılar. Ərdəbili mühasirə edən Məsud ilə Ağsunqur, üzərlərinə yürüyən Qarasunquru şəhər önlərində darmadağın edərək Ərdəbili ələ keçirdilər. Ardınca qarşılarına çıxan Toğrulu da yendilər və beləcə Reyə çəkilən Toğrulun yerinə Məsud Həmədanda taxta çıxdı. Ancaq bu əsnada Ağsunqur, Batinilər tərəfindən Həmədan yaxınlarında Qarategin çəmənliyində öldürüldü.<br />
<br />
Ağsunquru Məsudun öldürtdüyünə dair İbnü’l-Əsirin qeyd etdiyi rəvayəti, Məsudun ona olan ehtiyacı göz önünə alındıqda, qəbul etməyə imkan yoxdur. Buna qarşılıq Toğrulun, vəziri Dərgüzini tərəfindən öldürülmüş olması qəbul edilə bilər. Ağsunqurun öldürülməsi üzərinə ən güclü dayağından məhrum qalan Məsudun, taxtı qardaşı Toğrula buraxaraq Bağdada getməsi də bununla yaxından bağlıdır.<br />
<br />
Ağsunqurun Səlcuqlu tarixindəki rolu, Rəvvadi xanədanına son verib yerinə öz xanədanını oturtmuş olmasıdır. Ağsunqurun oğlu və nəvələri, Marağa ilə digər bəzi şəhərləri atabəy ünvanı ilə uzun sürə idarə etmişdirlər. Bu nədənlə Ağsunqur xanədanına Marağa atabəyləri adını vermək yerində olar.<br />
<br />
<br />
<b>___________________________________</b><br />
<b>Faruk Sümer</b>Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-3496581320676738492014-09-07T09:05:00.001-07:002014-09-07T09:05:42.040-07:00Naxçıvan bölgəsində Oğuz-Türkmən tayfaları (1591)<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">Naxçıvan bölgəsində 1591-ci ilə aid Osmanlı təhrir dəftərində qeydə alınmış Oğuz-Türkmən tayfalarımızın bir qismi:</span></b></div>
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh542IJuoq-CQJ8-wfXN1smJ93sbjc-dfzJdK-l7qu__k7jwuD4hlxpHpKFBMcW6tkZaLFpp-n81chkBvJ13_tz9g-k1t-94S24deX8wqj1VS_nLmOJZJCGohBWjsLWTnF-jvCDB5nChaU/s1600/1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh542IJuoq-CQJ8-wfXN1smJ93sbjc-dfzJdK-l7qu__k7jwuD4hlxpHpKFBMcW6tkZaLFpp-n81chkBvJ13_tz9g-k1t-94S24deX8wqj1VS_nLmOJZJCGohBWjsLWTnF-jvCDB5nChaU/s1600/1.jpg" height="296" width="400" /></a></div>
<br />
<a name='more'></a><br /><br />
<br />
<b>Alagöz </b>(18 ailə); Yaşadığı kəndlər: Alagöz.<br />
<b>Əlilü </b>(? ailə); Yaşadığı kəndlər: Əliköy (Sisyan nahiyəsi).<br />
<b>Göynük </b>(? ailə); Yaşadığı kəndlər: Göynük.<br />
<b>Xəlillü </b>(15 ailə); Yaşadığı kəndlər: Xəlilköy.<br />
<b>Qaraçuq </b>(22 ailə); Yaşadığı kəndlər: Qaraçuq.<br />
<b>Keçəlü Sağlu</b> (? ailə); Yaşadığı kəndlər: Keçəlü Sağlu.<br />
<b>Şeyx Mahmudlu</b> (11 ailə); Yaşadığı kəndlər: Şeyx Mahmud.<br />
<b>Şeyx Yusuflu</b> (17 ailə); Yaşadığı kəndlər: Şeyx Yusuf.<br />
<b>Türkən </b>(4 ailə); Yaşadığı kəndlər: Türkənköy.<br />
<b>Uz </b>(? ailə); Yaşadığı kəndlər: Uzköy (Sisyan nahiyəsi).Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3472722703429809273.post-87183329660880879432014-09-07T09:01:00.001-07:002014-09-07T09:03:43.843-07:00Mirzə Ələkbər Sabir "Türk dili" deyib bu dilə<div style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;">Mirzə Ələkbər Sabir "Türk dili" deyib bu dilə, "Azəri dili" ya da "Azərbaycan dili" deməyib.</span></b></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgN-KRgtRff1FcvQtfPjRZKH7lF4mht45jo0S2FT2Q2jUzL4KYGPCny_ylqK2C0YjWERTeXq7NR-OmiG17d0reRxbPY14KpL1S1K2bQMfxezUtjhREo_Pk0UB4F5Z_lyxkoPyMXZBP10cE/s1600/Sabir+-+T%C3%BCrk+dili.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgN-KRgtRff1FcvQtfPjRZKH7lF4mht45jo0S2FT2Q2jUzL4KYGPCny_ylqK2C0YjWERTeXq7NR-OmiG17d0reRxbPY14KpL1S1K2bQMfxezUtjhREo_Pk0UB4F5Z_lyxkoPyMXZBP10cE/s1600/Sabir+-+T%C3%BCrk+dili.jpg" height="215" width="400" /></a></div>
<div>
<br /></div>
Turcomanhttp://www.blogger.com/profile/03403930071430054734noreply@blogger.com0