Yeddi Oymaq

Yeddi Oymaq

«Daha bir tayfalar qrupu, Yeddi-Oymaq birliyi, ortaq mənşə ənənəsinə malikdir. Hal-hazırda Muğanda kəndli olan, Bəydili başçısının mənə dediyinə görə, bir vaxtlar buralarda [adından da göründüyü kimi] yeddi tirədən ibarət Yeddi-Oymaq tayfası varmış, o, onları belə sadaladı: Bəydili, Homunlu, Eyvatlı, Hacı-Xocalı, Qaballı, İnallı, Arablı; bunların hamısı indi Şahsevən tayfalarıdır, hərçənd o, bunların mənşəi haqqında heç nə bilmirdi. Bir sıra 19-cu yüzil qaynaqları Bəydililəri Azərbaycanın quzey-doğusunda Şahsevənlərlə birlikdə ancaq ayrıca qeyd edər ikən, bu adın digər qruplarına əskidən bəri İranın bir çox yerində rast gəlinir. İlkin Oğuz-Türkman boylarından biri Bəydili olmuşdur ki, bunlar da 14-cü yüzildə Suriya və Anadoluya köçmüşlər və buralarda onların bir çox hissəsi hələ də qalmışdır. Bir qolu daha sonra, Qızılbaş Şamlu tayfasının tərkib hissəsi kimi İrana gəlmiş və bir çox önəmli Səfəvi idarəçisi ilə təmin etmişlər, özəlliklə də I Şah Abbas dönəmində. "Tarixi-aləm arayi-Abbasi"də çoxsaylı Bəydili şəxsiyyətlərinə istinadlar içində biz, Şamlu əsilzadələrindən birinin, Kərkükdə Tavuqda yaşamış və öz tərəfdarları ilə birlikdə, Şah Abbasın Bağdada birinci yürüşündə [1623] Şahsevən olmuş, özünü Şaha təqdim etmiş, Sultan rütbəsini almış və Azərbaycan torpaqlarında bir sıra vəzifələr icra etmiş Gündoğmş Sultan Bəydili olduğunu öyrənirik.»



Richard Tapper ― Shahsevan in Safavid Persia (1974)
______________________________________________________



Richard Tapper burada "Azərbaycan" deyərkən Güney Azərbaycanı nəzərdə tutur, söhbət etdiyi Muğanlı Şahsevən də yenə o taylıdır. Ancaq Şahsevənlər bilindiyi kimi, Quzey Azərbaycan ərazisində də yaşamışlar və bir çox kəndlərimizin adı Şahsevənlərlə bağlıdır. Şəkildə gördüyünüz Masallı ərazisindəki Yeddi Oymaq kəndləridir. Əskidən bəri Şahsevənlərə yurd olmuş Masallı ərazisindəki bu kənd də Şahsevən elindəndir. Alman əsilli Rus etnoqrafı Nikolay Zeydlitsin "Qafqaz Kalendarı"nın 1871-ci il üçün buraxılışında yazdığına əsasən Yeddi Oymaqdakı Şahsevənlər hələ Talış Xanlığı Rusiyaya birləşdirilmədən öncə burada oturaq həyata keçmişdilər. Köçəri Şahsevənləri isə Ruslar 1884-cü ildə silah zoru ilə Muğandan çıxarmışdılar.